(۲۹)

وداع دیگری برای شهداء علیهم السلام (1)

 

سپس روی خود را برگردان طرف قبور شهدا و با آنان وداع کن و بگو:

اَلسَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ. أَللَّهُمَّ لاَتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ‏ زِيَارَتِي إِيَّاهُمْ، وَأَشْرِكْنِي مَعَهُمْ فِي صَالِحِ مَا أَعْطَيْتَهُمْ عَلَى نُصْرَتِهِمِ ‏ابْنَ نَبِيِّكَ، وَحُجَّتَكَ عَلَى خَلْقِكَ، وَجِهَادِهِمْ مَعَهُ.

أَللَّهُمَّ اجْمَعْنَا وَإِيَّاهُمْ في جَنَّتِكَ مَعَ الشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ، «وَحَسُنَ ‏أُولَئِكَ رَفِيقاً»(2)، أَسْتَوْدِعُكُمُ اللهَ، وَأَقْرَأُ عَلَيْكُمُ السَّلاَمَ. أَللَّهُمَّ ارْزُقْنِي ‏الْعَوْدَ إِلَيْهِمْ، وَاحْشُرْنِي مَعَهُمْ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.
سلام بر شما و رحمت خدا و برکات او، خداوندا این زیارتم را آخرین زیارت نسبت به آنان قرار مده و مرا با آن‌ها در عطای شایسته‌ای که به آن‌ها نموده‌ای در مقابل آنکه آن‌ها یاری نمودند پسر پیامبرت و حجّتت بر خلق را و جهاد نودند به همراه آن حضرت شریک گردن.
خداوندا،ما و آن‌ها را در بهشتت باش هدا و صالحان جمع نما «که آن‌ها رفیقان و همراهان خوبی هستند».
شما را به خدا می‌سپارم و بر شما سلام می‌نمایم، خداوندا بازگشت به سوی آنان را روزی من گردان، و مرا با آنان محشورفرما، ای مهربان ترین مهربانان.

سپس خارج شو و روی خود از قبر مطهر بر مگردان تا از نظر تو پنهان گردد و نزدیک در بایست و رو به قبله کن و بگو:

أَللَّهُمَّ إِنِّي أَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَبِحُرْمَةِ مُحَمَّدٍ وَآلِ‏ مُحَمَّدٍ، وَبِالشَّأْنِ الَّذِي جَعَلْتَ لِمُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، أَنْ تُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تَتَقَبَّلَ عَمَلي، وَتَشْكُرَ سَعْيِي، وَتُعَرِّفَنِي الْإِجَابَةَ في ‏جَمِيعِ دُعَائِي، وَلاَتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّي بِهِ، وَارْدُدْنِي إِلَيْهِ بِبِرٍّ وَتَقْوَى، وَعَرِّفْنِي بَرَكَةَ زِيَارَتِهِ فِي الدِّينِ وَالدُّنْيَا، وَأَوْسِعْ عَلَيَّ مِنْ فَضْلِكَ ‏الْوَاسِعِ الْفَاضِلِ الْمُفْضِلِ الطَّيِّبِ، وَارْزُقْنِي رِزْقاً وَاسِعاً حَلاَلاً، كَثِيراً عَاجِلاً، صَبّاً صَبّاً، مِنْ غَيْرِ كَدٍّ، وَلاَ مَنٍّ مِنْ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ، وَاجْعَلْهُ‏ وَاسِعاً مِنْ فَضْلِكَ، وَكَثِيراً مِنْ عَطِيَّتِكَ، فَإِنَّكَ قُلْتَ «وَاسْئَلُوا اللهَ مِنْ ‏فَضْلِهِ»(3)، فَمِنْ فَضْلِكَ أَسْأَلُ، وَمِنْ يَدِكَ الْمَلِيئَةِ أَسْأَلُ، فَلاَ تَرُدَّنِي خَائِباً، فَإِنِّي ضَعِيفٌ فَضَاعِفْ لي، وَعَافِنِي إِلَى مُنْتَهى أَجَلِي، وَاجْعَلْ  لي في كُلّ‏ نِعْمَةٍ أَنْعَمْتَهَا عَلَى عِبَادِكَ أَوْفَرَ النَّصِيبِ.

وَاجْعَلْنِي خَيْراً مِمَّا أَنَا عَلَيْهِ، وَاجْعَلْ مَا أَصِيرُ إِلَيْهِ خَيْراً مِمَّا يَنْقَطِعُ‏ عَنِّي، وَاجْعَلْ سَرِيرَتِي خَيْراً مِنْ عَلاَنِيَتِي، وَأَعِذْنِي مِنْ أَنْ يَرَى النَّاسُ ‏فِيَّ خَيْراً وَلاَ خَيْرَ فِيَّ، وَارْزُقْنِي مِنَ التِّجَارَةِ أَوْسَعَهَا رِزْقاً.

وَأْتِنِي يَا سَيِّدِي وَعِيَالِي بِرِزْقٍ وَاسِعٍ، تُغْنِينَا بِهِ عَنْ دُنَاةِ خَلْقِكَ، وَلاَتَجْعَلْ لِأَحَدٍ مِنَ الْعِبَادِ فِيهِ مَنّاً، وَاجْعَلْنِي مِمَّنِ اسْتَجَابَ لَكَ، وَأَمِنَ ‏بِوَعْدِكَ، وَاتَّبَعَ أَمْرَكَ، وَلاَتَجْعَلْنِي أَخْيَبَ وَفْدِكَ وَزُوَّارِ ابْنِ نَبِيِّكَ، وَأَعِذْنِي مِنَ الْفَقْرِ وَمَوَاقِفِ الْخِزْيِ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ، وَأَقْلِبْنِي مُفْلِحاً مُنْجِحاً مُسْتَجَاباً لي، بِأَفْضَلِ مَا يَنْقَلِبُ بِهِ أَحَدٌ مِنْ زُوَّارِ أَوْلِيَائِكَ، وَلاَتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِيَارَتِهِمْ، وَإِنْ لَمْ تَكُنِ اسْتَجَبْتَ لي، وَاغْفِرْ لي‏ وَارْضَ عَنِّي، قَبْلَ أَنْ تَنْأى عَنِ ابْنِ نَبِيِّكَ دَارِي. فَهَذَا أَوَانُ انْصِرَافِي إِنْ ‏كُنْتَ أَذِنْتَ لي، غَيْرَ رَاغِبٍ عَنْكَ وَلاَ عَنْ أَوْلِيَآئِكَ، وَلاَ مُسْتَبْدِلٍ بِكَ‏ وَلاَ بِهِمْ.

أَللَّهُمَّ احْفَظْنِي مِنْ بَيْنِ يَدَيَّ وَمِنْ خَلْفِي، وَعَنْ يَمِينِي وَعَنْ شِمَالِي‏ حَتَّى تُبَلِّغَنِي أَهْلِي، فَإِذَا بَلَّغْتَنِي فَلاَ تَبَرَّأْ مِنِّي، وَأَلْبِسْنِي وَإِيَّاهُمْ دِرْعَكَ‏ مَؤُونَةَ الْحَصِينَةَ، وَاكْفِنِي مَؤُونَةَ جَمِيعِ خَلْقِكَ، وَامْنَعْنِي مِنْ أَنْ يَصِلَ ‏إِلَيَّ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِكَ بِسُوءٍ، فَإِنَّكَ وَلِيُّ ذَلِكَ وَالْقَادِرُ عَلَيْهِ، وَأَعْطِنِي جَمِيعَ‏ مَا سَأَلْتُكَ، وَمُنَّ عَلَيَّ بِهِ، وَزِدْنِي مِنْ فَضْلِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

خداوندا از تو می‌خواهم به حقّ محمّد و آل محمّد: و به حرمت محمّد و آل محمد علیهم السلام و به شأن و مقامی که قرار داده‌ای برای محمّد و آل محمّد علیهم السلام که درود فرستی بر محمّد و آل محمّد علیهم السلام و عملم را بپذیری و سعی و تلاشم را پاداش دهی و اجابت را در تمام دعایم به من بشناسانی، و این زیارت را آخرین زیارتم قرار ندهی و به نیکی و تقوا مرا به سوی آن حضرت بازگردانی و برکت زیارتش را در دین و دنیا به من بشناسانی، و بر من وسعت بخشی از فضل وسیع و گسترده و افزون و پاک خود، و روزی گردان مرا روزی گسترده حلال فراوان شتابان ریزن بدون رنج و تعب و بدون منّت از یکی از مخلوق، و قرارده آن را گسترده از فضل خودت و فراوان از عطا و بخشش خودت، که تو فرمودی: «از خدا بخواهید از فضل او» من از فضل تو می‌خواهم و از دست پُرِ تو درخواست می‌نمایم، پس مرا محروم بازمگردان، من ضعیف و ناتوانم عطایت را برایم دو چندان کن و تا پایان عمرم بر من عافیت ببخش، و برای من در هر نعمتی که بر بندگانت مرحمت کرده‌ای بیشترین نصیب را مرحمت فرما و مرا بهتر از آنچه اکنون هستم قرار بده، و آنچه را که به سوی آن می‌پیوندم بهتر از آنچه از من قطع می‌گردد قرار بده، و نهان و باطنم را بهتر از عیان و آشکارم قرار بده، و مرا پناه بده از اینکه مردم در من خیری ببینند در حالی که درمن خیری نباشد، و روزی من گردان از تجارت آنچه رزق آن گسترده تر است.
ای سرور من، مرا و اهل و عیالم را روزی واسع مرحمت کن و بدان ما را از مردمان دون بی‌نیاز گردان و برای احدی از بندگان در آن منّتی قرار مده و مرا از کسانی قرار بده که دعوت تو را اجابت نمودند و به وعده تو ایمان آوردند و امر تو را متابعت نمودند، و مرا از محروم ترین میهمانان و زائران پسر پیامبرت قرار مده، و مرا پناه ده از فقر و رسوایی دنیا و آخرت، و مرا بازگردان رستگار و موفق درحالی که دعاهایم را اجابت فرموده‌ای به بهترین وضعی که یکی از زوار اولیای خود را باز می‌گردانی، و این زیارت را آخرین زیارت آنان قرار مده، و اگر آن را برایم به اجابت نرساندی مرا بیامرز، و از من راضی شو پیش از آنکه خانه‌ام از پسر پیامبرت دور گردد، اکنون هنگام بازگشت من فرارسیده اگر به من اجازه دهید در حالی که روی گردان از شما و دوستان شما نیستم و شما و ایشان را هرگز با دیگران عوض نخواهم کرد.
خداوندا مرا از پیش رو و پشت سر و از طرف راست و از طرف چپ حفظ کن تا مرا به خانواده‌ام برسانی، و چون رساندی از من تبری مجویی و بر من و آنان زره محکم خود را بپوشان، و مرا از شر تمام مخلوقاتت کفایت کن، و بازبدار از اینکه یکی از مخلوقاتت بدی به من رساند، که تو اختیاردار آن و توانای بر آن هستی، و تمام آنچه درخواست کردم به من بدان منت گذار و از فضل خود افزون گردان، ای مهربان ترین مهربانان.

آنگاه بازگرد در حالی که خداوند تبارک و تعالی را حمد و ثنا می کنی و تسبیح و تکبیر می نمایی، ان شاء الله.(4)

---

(1) در مصباح الزائر این گونه است: ذکر وداع حضرت علی بن الحسین علیهما السلام و شهدا آنجا رحمة الله علیهم.

(2) سورۀ نساء، آیۀ 69.

(3) سورۀ نساء، آیۀ 32.

(4) مزار كبير: 395، مزار مفيد: 130، مصباح الزائر: 219، روضة الأذكار (مخطوط): 46.