(40)

فضيلت سوره‏ هاى «مسبّحات»

    جناب جابر جعفى مى‏ فرمايد : از امام باقر عليه السلام شنيدم كه مى‏ فرمود :

 هر كس هنگام شب پيش از آنكه بخوابد ؛ سوره‏ هاى «مسبّحات» را بخواند، نمى ‏ميرد تا اينكه حضرت قائم ( صلوات اللَّه عليه ) را درك كند، و اگر بميرد در جوار پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم قرار مى‏ گيرد.(1)

    طريحى رحمه الله مى گويد : سوره‏ هايى را كه اوّل آنها با تسبيح شروع مى‏ شود «مسبّحات» گويند.

    مولا محمّد صالح مازندرانى رحمه الله مى‏ گويد : گفته شده است : به سوره ‏هايى كه اوّل آنها با «سَبَّحَ» يا «يُسَبّح» يا «سَبِّحْ» يا «سُبْحانَ» آغاز مى ‏شود مسبّحات هستند، بنابراين احتمال، مسبّحات هفت تا هستند كه عبارتند از سوره ‏هاى : اسراء، حديد، حشر، صفّ، جمعه، تغابن، اعلى.

    ولى مرحوم كفعمى در حاشيه كتاب «المصباح» هنگام نقل اين روايت مى ‏گويد : مسبّحات اشاره به پنج سوره است، و به جز اوّلى و آخرى ( اسراء و اعلى ) همه را مى ‏شمارد.

    اين مطلب از كلام شيخ صدوق رحمه الله نيز روشن مى‏ شود، زيرا كه او اين روايت را در فضيلت سوره «تغابن» - كه آخرين سوره از مسبّحات است - آورده است، و علّامه مجلسى رحمه الله در «حلية» و فيض كاشانى رحمه الله در «وافى» نيز همين مطلب را گفته ‏اند.

    يكى از اهل فضل مى‏ گويد : آنچه از مضمون حديث شريف به دست مى‏ آيد اينستكه با يك مرتبه خواندن درك حضرت قائم صلوات اللَّه عليه و جوار پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم محقّق مى‏ شود، ولى چون در اين مقام هدف ترغيب و تشويق بر خواندن اين سوره‏ ها است تا اينكه روش و عادت خوبى باشد. بنابراين درك و جوار با تكرار و عادت محقّق مى‏ شود، و روشن است كه اگر گاهى اين عمل ترك شود ضررى به تكرار - كه مستلزم درك و جوار است - نمى‏ رساند.

    مطلب ديگر اينكه مراد از درك حضرت قائم صلوات اللَّه عليه طورى است كه بداند ايشان امام زمانند، و اين مسأله دو علّت دارد : يا اينكه مسبّحات شامل ذكر حضرت قائم ارواحنا فداه و صفات و احوال آن حضرت است، گرچه بخصوصه اين مطلب را نداند، و يا در اثر خاصيّت ديگرى است، و اين گونه تأثير در سوره‏ ها و آيات ديگرى كه ثواب و پاداش معيّنى براى آنها گفته شده ؛ وجود دارد.(2)

    مؤلّف گويد : درباره «آية الكرسى» و آيه شريفه «نور» و آيه «ربّ أدخلني» و آيات ديگر ختوماتى ذكر شده است كه مناسب با اين موضوع است، ولى از نقل آن‏ها صرف‏ نظر نموديم.

    بايد توجّه داشته باشيم كه عالى‏ ترين راه براى تشرّف به محضر مقدّس حضرت بقيّة اللَّه الأعظم ارواحنا فداه جلب توجّه و رضايت كامل آن بزرگوار مى‏ باشد.

---

1) ثواب الأعمال : 118.

2) دار السلام : 91/3.