گوشه ‏اى از اخلاق و رفتار

حضرت امام رضا عليه السلام

در كتاب «عيون اخبار الرضا عليه السلام» آمده است: ابراهيم بن عبّاس - در توصيف‏ ويژگى‏ هاى والاى اخلاقى حضرت امام رضا عليه السلام - گويد: هرگز نديدم كه حضرت امام‏ رضا عليه السلام با سخنش كسى را ناراحت نموده و برنجاند.

   هرگز نديدم كه سخن كسى را قطع نمايد، بلكه صبر مى‏ كرد تا صحبت خود را تمام ‏مى‏ كرد.

   هرگز نديدم نيازمندى را رد كند؛ بلكه به اندازه ‏اى كه توان داشت او را يارى‏ مى‏ كرد.

   هرگز پاهاى خود را در برابر همنشين خود دراز نمى‏ كرد و هرگز در برابر همنشين ‏خود، تكيه نمى ‏داد.

   هرگز نديدم كسى از غلامان و كنيزان خود را دشنام دهد.

   هرگز نديدم آب دهان بيندازد.

   هرگز نديدم در موقع خنده، قهقهه نمايد؛ بلكه خنده آن حضرت، تبسّم و لبخند بود.

   وقتى محفل خلوت مى‏ شد و سفره غذا را مى‏ گستردند، همه غلامان خود –  حتّى دربانان و چارواداران خود - را بر سر سفره خويش مى‏ خواند.

   حضرت امام رضا عليه السلام شب‏ها كم مى ‏خوابيد و بسيار بيدارى مى ‏كشيد، بيشتر شب‏ها از اوّل شب تا بامداد، شب زنده دارى مى‏ كرد.

   آن حضرت، زياد روزه مى ‏گرفت و هيچ وقت روزه سه روز از هر ماه را ترك ‏نمى ‏كرد و مى ‏فرمود:

ذلك صوم الدهر.

روزه اين سه روز، مانند روزه تمام عمر است.

   آن حضرت، زياد كارهاى خير انجام مى ‏داد، پنهانى صدقه مى‏ داد، و بيشتر اين‏ كارهاى خير را در شب‏هاى تاريك انجام مى‏ داد. بنابراين، اگر كسى گمان مى‏ كند كه در مقام و فضيلت و شخصيّت همانند او را ديده، از او باور نكنيد.(63)

---

63) عيون اخبار الرضا عليه السلام: 182/2، بحار الأنوار: 90/49.