************************************

۲۵ ربيع الاول حرکت به سوی دومة الجندل (۵ هـ ق(

************************************

پيشگويى رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم

دربارهٔ حكميّت

   پيشگويى ‏هاى پيغمبر اكرم ‏صلّى الله عليه وآله وسلّم درباره جنگ صفّين و مسأله حكميّت، آن‏قدر واضح و روشن است كه اگر مسلمانان‏ درباره آن‏ها اندكى دقّت نمايند به خوبى متوجّه مى‏ شوند كه معاويه برخلاف فرمايش رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلم، در جنگ صفّين‏ عمل نموده است.

   براى روشن شدن اين واقعيّت به نقل اصل جريان مى‏ پردازيم و سپس نكته‏ هاى مهمّى را درباره آن بيان مى كنيم:

   پس از جنگ بنى‏ قريظه و سرنوشت شوم آنان - كه سببش حىّ بن أخطب يهودى بود - در سال پنجم هجرى به مدينه‏ خبر رسيد كه عدّه ‏اى راهزن در شمال مدينه و در منطقه «دومة(1) الجندل»، مسير حركت كاروانيان را مى‏ بندند و اموال مردم‏ را غارت مى ‏كنند.

   پيامبر خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم همراه يك‏هزار تن از اصحاب، در روز بيست و پنجم ماه ربيع الأوّل سال پنجم هجرى از مدينه به‏ سوى منطقه دومةالجندل حركت كرد.

   چون سارقان، لشكر اسلام را ديدند، همگى فرار كردند ولى مقدارى از اموال و مواشى آنان به دست مسلمين افتاد. در هنگام توقّف در «دومة الجندل»، رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم روى به اصحاب خود - كه ابوموسى اشعرى نيز حضور داشت - فرمود:

بعد از من در اينجا دو تن از اصحاب من به داورى نشينند كه داوريشان از روى ظلم و ستم خواهد بود؛ چنان‏ كه دو تن ازبنى‏ اسرائيل نيز در اين موضع حكم به ستم كردند.

   اين پيش‏گويى رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم كه در سال پنجم هجرى بود، بيش از سى سال بعد به وقوع پيوست؛ زيرا در جنگ‏ صفّين، اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام را مجبور به قبول حكميّت كردند. از ميان لشكر اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام، ابوموسى اشعرى ‏انتخاب شد كه امام ‏عليه السلام از انتخاب وى راضى نبود، و عمروعاص نماينده معاويه بود.

   اين دو تن در سرزمين «دومة الجندل» به داورى نشستند. در اين داورى با آن‏كه ابوموسى نماينده اميرالمؤمنين ‏على‏ عليه السلام بود، ولى خيانت كرد و آن حضرت را از كرسى خلافت - كه حقّ مسلّم آن حضرت بود - به زير آورد؛ ولى ‏عمروعاص حكم به خلافت ولىّ نعمت خود يعنى معاويه داد.

   همان‏گونه كه ابن ابى الحديد و ساير دانشمندان سنّى نوشته ‏اند، پيشگويى رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلم درباره حكميّت، بيش ازسى سال قبل از وقوع آن بوده است كه براى همگان ثابت مى ‏كند كه در جريان حكميّت، به حضرت اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام‏ ظلم شده است و معاويه با ظلم و ستم توانست بر كرسى خلافت، غاصبانه تكيه زند.

_______________________

1) دومة يا دوما، نام فرزند حضرت اسماعيل‏ عليه السلام بود.

 

منبع: معاويه ج 1 ص 331