(6)

 بنى‏ اميه هنگام محاصره عثمان

   ابواسحاق نيز در روايتى مى ‏گويد: وقتى محاصره عثمان سخت شد بنى ‏اميّه تلاش ‏كردند كه او را شبانه خارج  كنند و سوى مكّه ببرند امّا مردم از اين كارآگاه شدند ونگهبان‏ هايى بر او گماردند سركرده نگهبانان طلحة بن عبيداللَّه بود و او نخستين كسى‏ بود كه تير به خانه عثمان پرتاب كرد. در همين حال كه محاصره بر عثمان سخت شده ‏بود و تشنگى بر او فشار مى ‏آورد از بالاى خانه به مردم نگاه كرد و گفت: اى مردم؛ جرعه آبى به ما بدهيد و از آنچه خدا به شما روزى كرده به ما نيز بدهيد. امّا زبير بن‏ عوام بر او بانگ زد: اى نعثل؛ نه به خدا سوگند؛ از آن نخواهى چشيد.(626)

   ابن ابى الحديد معتزلى مى‏ گويد: ابوجعفر نقيب مى‏ گفت: عثمان پنجاه هزار(درهم) از طلحة بن عبيداللَّه طلبكار بود روزى طلحه به او گفت: پول تو آماده است ‏آن را بگير. عثمان گفت: اين پول از آن تو باشد براى جوانمردى و مروّت تو. وقتى كه‏ عثمان در محاصره بود على ‏عليه السلام به طلحه گفت: تو را به خدا سوگند مى ‏دهم كه ازعثمان دست بردارى.

   طلحه جواب داد: به خدا سوگند دست بر نمى ‏دارم تا اين ‏كه بنى ‏اميّه اين حق را ازخودش بپردازد. پس از آن على‏ عليه السلام مى ‏گفت: خدا پسر صعبه را ملامت كند كه عثمان‏ مال بسيار به او داد و او چنين رفتارى با او كرد.(627)

   اين روايات همگى تصريح دارند كه طلحه و زبير در آشوب عليه عثمان شركت‏ فعّالى داشتند و آن‏ها بودند كه محاصره را به عثمان تنگ كردند و از رسيدن آب به او جلوگيرى كردند تا جايى كه او چندين بار از امام على‏ عليه السلام كمك خواست و امام‏ عليه السلام‏ عليرغم ممانعت طلحه براى رسيدن آب به عثمان تلاش كرد.

   ابن اثير در اين باره مى‏ گويد: على‏ عليه السلام به طلحه گفت: از تو مى‏ خواهم كه به او آب ‏برسانى، و به شدّت خشمگين شد تا اين كه آب به خانه عثمان وارد شد.(628)

   و سرانجام عثمان با تحريكات آن‏ها كشته شد و آنان بعد از بيعت با على‏ عليه السلام تظاهر به خونخواهى كسى كردند كه خودشان خون او را ريخته بودند و اظهار پشيمانى ‏كردند و فتنه ‏اى برانگيختند كه عدّه ‏اى آشوبگر و كسانى كه قلب‏هاى بيمار داشتند مانند مروان بن حكم و سعيد بن عاص و وليد بن عقبة بن ابى معيط و عبداللَّه بن عامر بن كريز و يعلى بن اميّه و كسان بسيارى از اين قبيل، گرد آن‏ها جمع شدند.

   با وجود اين مدارك و شواهد به كسانى كه تلاش مى ‏كنند اتّهامات فوق را از اين‏ طايفه پيمان‏ شكن برطرف كنند و سخنان و دلايل بى ‏اساسى در برابر مدارك محكم ‏تاريخى بيان مى ‏كنند چه مى ‏توان گفت؟!(629)

---

626) مصنّفات شيخ مفيد: 146/1.

627) شرح نهج البلاغه: 161/2.

628) الكامل في التاريخ: 166/3.

629) نبرد جمل: 26.

 

منبع: معاویه ج ... ص ...