(4)

فرمایش حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام پیرامون جناب

محمّد بن ابی بکر رحمه الله و مختصری از شرح حال ایشان 

 

مادر محمّد بن ابى بكر، اسماء دختر عميس بن نعمان بن كعب مالك بن قحافة بن‏ خثعم است.

او نخست همسر جعفر بن ابى طالب بود و همراه او به حبشه هجرت و براى جعفر در حبشه عبداللَّه بن جعفر را - كه از شدّت بخشندگى به جواد معروف‏ است - زاييد، پس از آنكه جعفر در جنگ موته شهيد شد، ابوبكر با اسماء ازدواج كرد و محمّد را براى او زاييد و پس از آن‏كه ابوبكر درگذشت حضرت علىّ بن ابى طالب‏ عليه السلام با اسماء ازدواج كرد و محمّد «ربيب» و پرورش‏ يافتۀ آن حضرت و به منزلۀ فرزند اوست.

   او از كودكى با شير آميخته به دوستى اهل بيت‏ عليهم السلام و تشيّع تغذيه شده و بر آن‏ پرورش يافته است و براى خود پدرى جز اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام نمى‏ شناخته است وبراى هيچ‏كس فضيلت اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام را قائل نبوده است؛ تا آنجا كه‏ اميرالمؤمنين على‏ عليه السلام هم مى‏ فرموده است:

محمّد پسر من از صلب ابوبكر است.

   كنيۀ محمّد - به گفتۀ ابن قتيبه - ابوالقاسم بوده است. كسان ديگرى غير از وى‏ كنيۀ او را عبدالرحمان گفته‏ اند.

   محمّد از پارسايان قريش بوده است. او از كسانى است كه روز جنگ خانه عثمان‏ بر ضدّ او مردم را يارى داده است، و اين مسأله كه او عهده‏ دار كشتن عثمان بوده يا نبوده مورد اختلاف است.

از جمله فرزندان محمّد بن ابى بكر، قاسم بن محمّد است‏ كه فقيه و فاضل حجاز بوده است و از فرزندان قاسم، عبدالرحمان بن قاسم است كه‏ كنيه‏ اش ابومحمّد و او هم از فضلاى قريش بوده است.

   امّ فروه هم دختر قاسم بن محمّد است كه او را ابوجعفر محمّد بن على باقر عليه السلام به‏ همسرى برگزيده و از ایشان جعفر بن محمّد صادق‏ عليه السلام به دنیا آمده  است.(1)

--------------------------------

1) جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 189/3.

 

 

منبع : معاویه : ج ... ص ...