(2)

عمر و اشاره به حديث دوات و قلم

   ابن عباس كه خداى از او خشنود باد! مى ‏گويد: در آغاز خلافت عمر پيش او رفتم، براى او روى سبدى كه از برگ خرما بافته شده بود يك صاع خرما ريخته و آورده ‏بودند. او مرا به خوردن از آن خرما دعوت كرد. من فقط يك خرما خوردم عمر شروع ‏به خوردن كرد و تمام آن خرما را خورد. آن ‏گاه از ظرفى سفالى كه كنارش بود آب ‏آشاميد و بر تشكچه ‏يى كه برايش گسترده بودند به پشت خوابيد و حمد و سپاس خدا را گفت و چند بار تكرار كرد. آن ‏گاه به من گفت: اى عبداللَّه از كجا مى ‏آيى؟ گفتم ازمسجد. گفت: پسر عمويت را در چه حال رها كردى؟ پنداشتم منظورش عبداللَّه بن‏ جعفر است. گفتم: در حالى كه با هم سن و سالهاى خودش بازى مى ‏كرد. گفت: منظورم او نيست بلكه مقصودم سالار و بزرگ شما اهل‏ بيت است. گفتم: او را درحالى رها كردم كه با سطل بر نخلهاى فلان كس آب مى ‏داد و در همان حال قرآن ‏تلاوت مى‏ كرد. گفت: اى عبداللَّه، خون شتران تنومند قربانى بر گردن تو باشد اگر پاسخ سؤالى را كه از تو مى ‏پرسم از من پوشيده دارى؛ آيا هنوز در دل او چيزى ازمسئله خلافت باقى مانده است؟ گفتم: آرى. گفت: آيا مى ‏پندارد كه پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم به‏ خلافت او نص و تصريح فرموده است؟ گفتم: آرى و اين مطلب را هم براى تو مى ‏افزايم كه از پدرم درباره آنچه على‏ عليه السلام آن را ادعا مى‏ كند پرسيدم، گفت راست مى‏ گويد. عمر گفت: آرى، پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم در مورد خلافت او سخنى فرمود ولى نه ‏آن‏ گونه كه حجتى را ثابت كند و عذرى باقى نگذارد (!) آرى، زمانى در آن ‏باره ‏چاره‏ انديشى مى ‏فرمود، البته پيامبر در بيمارى خود مى‏ خواست به نام او تصريح‏ فرمايد و من براى محبت و حفظ اسلام (!) از آن كار جلوگيرى كردم و سوگند به‏ خداى اين خانه كه قريش هرگز گرد على جمع نمى ‏شدند و اگر على خليفه مى ‏شد عرب از همه سو بر او هجوم مى ‏آورد و پيمان مى ‏گسست، پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم فهميد كه من از آنچه در دل دارد آگاهم و از اظهار آن خوددارى كرد و خداوند هم جز از امضاى آنچه ‏كه مقدر و محتوم بود خوددارى فرمود.

   اين خبر را، به صورت مسند، احمد بن ابى‏ طاهر مؤلف كتاب تاريخ بغداد در كتاب خود آورده است.(3033)

---

3033) جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 190/5.

 

منبع: معاویه ج ... ص ...