(2)
علّت شهادت امام حسن عليه السلام
اكثر مآخذ اعم از شيعه و سنّى و مورّخين علّت شهادت امام حسن عليه السلام را زهرى مى دانند كه جعده بنت الأشعث همسر امام حسن عليه السلام به وى خوراند(102).
روايت مى شود كه معاويه، همسر امام حسن عليه السلام را با وعده مقدار زيادى پول و ازدواج با پسرش يزيد اغوا كرد و او را به مسموم كردن حسن واداشت.
پس از اينكه جعده وظيفه خود را به انجام رساند معاويه وعده پرداخت پول به او وفا كرد ولى از ازدواج او با يزيد سرباز زد و به كنايه گفت كه من براى زندگى پسرم ارزش قائلم(103).
شواهد كامل تاريخى نشان مى دهد كه معاويه به آرزوى انتصاب فرزندش به جانشينى خود كه بلافاصله پس از شهادت امام حسن عليه السلام صورت گرفت، رسيد.
اين واقعه همراه با مدارك ديگر موجود در مآخذ، اين حقيقت را روشن مى كند كه معاويه احتمالاً محرّك مسموم ساختن حسن عليه السلام بوده است گرچه اين احتمال به وضوح تثبيت نمى شود با وجود اين، در اين واقعيّت كه علّت شهادت امام حسن عليه السلام زهرى بوده است كه توسّط همسرش جعده ترتيب يافته بود، به عنوان يك حقيقت تاريخى، جاى هيچگونه شكّى باقى نمى گذارد. بنا به گفته خود امام حسن عليه السلام، اين سوّمين بارى است كه وى با زهر مسموم مى شد و كشندگى آن در اين مرتبه به ثبوت رسيد. مآخذ هم چنين نقل مى كنند كه با دريافت خبر شهادت امام حسن عليه السلام معاويه ديگر نتوانست احساسات دلنشين و تسكين آميز و حتّى شادى بخش خود را پنهان كند و يادآورىهاى طعنه آميزى به ابن عبّاس نمود(104).
حقيقت ديگرى كه همه مآخذ به اتّفاق آن را ثبت مى كنند اين است كه بلافاصله پس از شهادت امام حسن عليه السلام معاويه ابتكار عمل را در انتصاب فرزندش يزيد، به عنوان جانشين خود(105)، همچنانكه در زير خواهيم ديد، به دست گرفت.
در حالى كه معاويه شهادت امام حسن عليه السلام را براى پيشبرد نقشه هاى خود به منظور انتصاب يزيد به خلافت مهم مى دانست، شيعيان كوفه، دعوت ديگرى را براى بازگرداندن خلافت به خاندان على عليه السلام شروع مى كردند.
به مجرّدى كه شيعيان كوفه خبر شهادت امام حسن عليه السلام را شنيدند، جلسه اى در خانه سليمان بن صرد الخزاعى تشكيل دادند و نامه اى طولانى به امام حسين عليه السلام نوشتند و درآن نامه پس از ابراز همدردى و تسليت به خاطر شهادت «پسر وصىّ، پسر دختر پيامبر ونشان هدايت»، از امام حسين عليه السلام دعوت كردند تا عليه معاويه قيام كند و او را مطمئن ساختند كه براى جانبازى در راهش آماده اند.(106)
102) مروج الذهب: 426/2 به بعد، مقاتل: 73 به بعد، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 10/16 به بعد، استيعاب:389/1 به بعد، اسد الغابة: 14/2، يعقوبى: 225/2، وفيات ابن خلكان: 66/2.
103) مروج الذهب: 427/2، مقاتل: 73، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 11/16.
104) اخبار دينورى: 222، تاريخ يعقوبى: 225/2، عقد: 361/4.
105) ابن اعثم: 206/4 و 224 به بعد، مقاتل: 73، يعقوبى: 228/2، استيعاب: 391/1.
106) تشيّع در مسير تاريخ: 189.
منبع: معاویه ج ... ص ...
بازديد امروز : 7541
بازديد ديروز : 28544
بازديد کل : 89286539
|