(6)

پيشگويى ديگر رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم دربارهٔ معاويه

از زبان عبداللَّه بن عمروعاص

   اين جريان را قاضى ابوحنيفه نعمان مغربى در كتاب «المناقب والمثالب» اين‏ گونه آورده است:

   عبداللَّه بن عمروعاص مى‏ گويد: حضور رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم نشسته بودم و جماعتى از اصحاب در خدمت آن حضرت ‏بودند. شنيدم كه فرمود:

اوّل طالع يطلع عليكم من هذا الفجّ، يموت على غير ملّتي.

اوّلين فردى كه از اين راه بر شما وارد شود، بر غير ملّت من مى ‏ميرد.

   عبداللَّه بن عمروعاص گفت: من در حالى از پدرم جدا شدم كه او لباس مى‏ پوشيد تا نزد رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم بيايد، به اين‏ جهت همچنان به راه نگاه مى‏ كردم و از ترس همچون كسى كه بول خود را نگه مى‏ دارد بودم كه پدرم آن كس باشد كه وارد مى‏ شود تا اين‏كه معاويه وارد شد؛ پس رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرمود: آن فرد اين است.(393)

   سپس او مى‏ نويسد: ابن عبّاس گفتار عبداللَّه بن عمروعاص را شنيد پس گفت: عبداللَّه بن عمروعاص با نقل اين‏ حديث، چگونه همراه با معاويه با حضرت على‏ عليه السلام جنگ كرد؟

   عبداللَّه پيش خود - نه ديگران - عذرى داشت (!) كه ابن عبّاس از آن بى‏ خبر بود و آن عذر اين بود كه گفته شده او روزى‏ با گروهى نشسته بود كه حسين بن على‏ عليهما السلام بر آنان گذشت. عبداللَّه بن عمرو گفت: آگاه باشيد؛ به خدا سوگند؛ او محبوب‏ترين فردِ اهل زمين نزد اهل آسمان است. و در جنگ صفّين با من سخنى نگفت و اگر با من سخن مى‏گفت و ازمن راضى بود براى من محبوب‏تر بود از شتر سرخ رنگ.

   سپس عبداللَّه بن عمرو كسى را نزد امام حسين‏ عليه السلام فرستاد تا رضايت آن حضرت را جلب نموده و آنچه را درباره آن‏ حضرت گفته به ايشان خبر دهد و از آن بزرگوار اجازه گيرد كه حضورش شرفياب شود.

   امام حسين‏ عليه السلام اجازه دادند و او خدمت امام حسين‏ عليه السلام رسيد. امام حسين‏ عليه السلام به او فرمودند:

مى‏ دانى كه من محبوب‏ترين فردِ اهل زمين نزد اهل آسمان هستم و از رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم شنيده ‏اى كه فرمود: حسن وحسين دو سيّد جوانان اهل بهشت هستند و پدر آنان از آن‏ دو بهتر است، سپس با او به جنگ مى‏ پردازى؟!

   عبداللَّه بن عمرو گفت: به خدا سوگند؛ اى پسر رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم؛ مرا بر اين كار وادار نكرد مگر گفتارى كه رسول‏ خدا صلى الله عليه وآله وسلم به من فرمود هنگامى كه عمرو شكايت نمود از من به آن حضرت و گفت: او روزها روزه مى‏گيرد و شب‏ها نماز مى‏ خواند و من او را امر نمودم كه با خود مدارا نمايد و او نپذيرفت.

   پيغمبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم به من فرمود: پدرت را اطاعت كن. پس او به نزد معاويه رفت و به من دستور داد كه با او بروم. من از اواطاعت كردم همان‏ گونه كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم دستور داده بود.

   امام حسين‏ عليه السلام به او فرمودند:

أولم تسمع قول اللَّه عزّ وجلّ في كتابه و قد أمر ببرّ الوالدين، ثمّ قال: «وَإِن جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بى ما لَيْسَ لَكَ ‏بِهِ عِلْمٌ فَلاتُطِعْهُما»(394)، وقول رسول اللَّه‏ صلى الله عليه وآله وسلم: إنّما الطّاعة في المعروف؟

آيا نشنيدى فرمايش خداوند را در كتابش كه دستور به نيكى نمودن به پدر و مادر نموده و سپس فرموده: «و اگر آن‏ها بكوشند تا تو به من كه خداى يگانه ‏ام از روى جهل و نادانى شرك آورى، هرگز اطاعت امر آن‏ها مكن». و آيا نشنيدى فرمايش رسول‏ خدا صلى الله عليه وآله وسلم را كه فرمود: اطاعت فقط در كار معروف و خوب است (نه منكر)؟

   عبداللَّه بن عمرو گفت: اين را شنيده بودم ولى گويا به خدا سوگند آن را نشنيده بودم.(395)

   آرى؛ شيطان آن‏چنان در گمراه نمودن گمراهان تلاش مى‏كند كه چيزى را كه ديده و شنيده ‏اند گويا نديده و نشنيده ‏اند؛چون اهل تغافل هستند آنان را به غفلت و گمراهى گرفتار مى‏ كند.

---

393) المناقب والمثالب: 219.

394) سوره عنكبوت، آيه 8.

395) المناقب والمثالب: 220 از مناقب آل ابى طالب: 228/3 و با اختصار در مسند احمد: 164/2 و تاريخ‏ دمشق: 27831.

 

منبع: معاویه ج 1 ص 261