(۸)

سهم عايشه در قتل عثمان

   عايشه نيز سهم فراوانى در برانگيختن مردم و تحريك آنان به قتل عثمان داشت.شيخ مفيد مى ‏گويد: (نقش عايشه) بر اساس اخبارى كه وارد شده از تحريكات طلحه‏ و زبير آشكارتر است از آن جمله روايت محمّد بن اسحاق صاحب سيره است كه از طريق مشايخ خود از قول حكيم بن عبداللَّه مى ‏گويد:

   روزى در مدينه وارد مسجد شدم و دستى را ديدم كه بلند بود و صاحب آن‏ مى‏ گفت: اى مردم؛ آن زمان (وفات رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم) نزديك است. اين‏ها كفش‏ها و پيراهن رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم است - گويا آن پيراهن را مى ‏بينم كه در هوا تكان مى‏ خورد - در حالى كه فرعون اين امّت در ميان شماست. در اين هنگام متوجّه شدم كه او عايشه ‏است و عثمان از او مى‏خواست كه  ساكت باشد و به مردم مى‏ گفت: او زن است و عقل ‏او عقل زنان است به حرف‏هاى او توجّه نكنيد.(630)

   حسن بن سعد نيز مى‏ گويد: عثمان ايستاده بود كه عايشه ورقه‏اى از مصحف را كه‏ ميان دو چوب گرفته بود از پشت حجله ‏اش بالا برد و گفت: آن‏چه را كه در اين كتاب ‏هست بپادار.

   عثمان جواب داد: يا از اين كارت دست بكش يا آتش به جانب مى ‏اندازم.

   عايشه به او گفت: به خدا سوگند؛ اگر با همسران پيامبر چنين كنى خدا و رسول تو را لعنت مى ‏كنند. اين پيراهن رسول خداست كه هنوز تغيير نكرده ولى تو اى نعثل ‏سنّت او را تغيير داده ‏اى.(631)

   همچنين ليث بن ابى سليم از ثابت انصارى و او از ابن ابى عامر مولاى انصار نقل‏ مى‏ كند كه گفت: در مسجد بودم كه عثمان از آنجا عبور كرد عايشه بر او بانگ زد: اى‏ مكّار؛ اى فاجر؛ در امانتت خيانت كردى و رعيّتت را ضايع نمودى و اگر نمازهاى ‏پنجگانه نبود مردانى نزد تو مى‏ آمدند كه همانند گوسفند تو را سر ببرند.

   عثمان در جواب گفت: خداوند از كسانى كه كفر ورزيدند، زن نوح و زن لوط رامثال زده است كه تحت اختيار دو بنده صالح ما بودند امّا به آن‏ها خيانت كردند و آن دو (پيامبر) نتوانستند آنان را از قهر خدا برهانند و فرمان رسيد كه همراه ديگر دوزخيان ‏داخل در آتش شويد.(633)  (632)

---

630) مصنّفات شيخ مفيد: 147/1.

631) رك: همان: 147. دشمنان عثمان او را نعثل مى‏ خواندند و او را به مرد مصرى كه ريش بلندى داشت و نامش نعثل ‏بود تشبيه مى‏ كردند و گفته شده نعثل به معناى پيرمرد احمق است. نك: النهاية: 80/5.

632) سوره تحريم آيه 10، ونك: الفتوح: 419/1 و الإيضاح: 141.

633) نبرد جمل: 27.

 

منبع: معاویه ج ... ص ...