(9)

بيان فضائل حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام

نزد معاويه

   محارب بن ساعده ايادى گويد: من در نزد معاويه بودم و گروهى از شاميان هم درنزد او بودند، معاويه به آن‏ها گفت: شما مى‏ دانيد كه من چه اندازه شماها را دوست ‏مى‏ دارم، و روش من در ميان شما خوب بوده است. شما همه مى‏ دانيد كه على (عليه السلام) در عراق همه را به يك چشم نگاه مى ‏كرد و شريف و وضيع در نظر او يكسان بود.

   يكى از آن‏ها گفت: خداوند شما را استوار بدارد، و بالت را نشكند، و فرزندانت راحفظ كند و ما را به فراق تو مبتلا نسازد.

   بار ديگر معاويه پرسيد: نظر شما درباره ابوتراب چيست؟

   آن‏ها هر كدام سخنى گفتند، و معاويه هم ساكت بود. عمرو بن عاص و مروان هم ‏در نزد او بودند، آن دو نفر سخنان ناروائى درباره اميرالمؤمنين على ‏عليه السلام اظهار داشتند، در اين هنگام مردى از اهل كوفه كه در انتهاى مجلس نشسته و همراه آن ‏جماعت به مجلس معاويه وارد شده بود، گفت: اى معاويه؛ شما از كسانى درباره‏ على ‏عليه السلام سئوال مى‏ كنى كه در گمراهى و ضلالت فرو رفته‏ اند. آن جماعت دنيا را برآخرت برگزيدند. به خداوند سوگند؛ اگر از آن‏ها در مورد سنّت هم سئوال كنى ‏چيزى نخواهند دانست تا از كجا آن‏ها على ‏عليه السلام را بشناسند، و فضيلت او را بدانند، به‏من توجّه كن تا تو را از على عليه السلام آگاه كنم، و بعد نه خود مى‏ توانى انكار كنى و نه آن‏كسى كه در كنار تو قرار دارد و مقصودش عمرو عاص بود.

   بعد از آن گفت: به خداوند سوگند؛ على (عليه السلام) پناهگاهى بلند و تكيه ‏گاهى رفيع ‏بود، خداوند به وسيله او فساد را از ريشه بركند، و شرك را از جامعه زدود و شيطان به‏وسيله او بر زمين زده شد و بر خاك ذلّت نشانيده شد و دوستان شيطان را خوار ساخت، جور و ستم به دست على عليه السلام از جامعه رخت بر بست، و ويران گرديد و به‏ وسيله او از ظالمان انتقام گرفته شد و مسلمانان به كمك او عزّت يافتند. على عليه السلام ‏پرچمى برافراشت و پناهگاهى براى بى ‏پناهان بود. روحش خرّم و شاداب بود، اوبذل و بخشش داشت و مردم را در پناه خود مى‏ گرفت. كسانى كه به او پناه مى‏ بردند مورد محبت او قرار مى ‏گرفتند، او مانند بادهاى رحمت بود كه ابرهاى متفرّق را به هم ‏پيوند مى‏ داد و آن‏ها را به هم متّصل مى‏كرد، تا به هم وصل گردند و همديگر را در برگيرند.

   بعد از اينكه ابرها به هم اتّصال پيدا مى‏كردند، و رعد و برق از آن‏ها پيدا مى ‏شد وسپس باران‏ها ريزش مى ‏كردند، و همه جا را سيراب مى‏نمود و باغ‏ها و بوستان‏ها را شاداب مى‏ ساخت، از آن باران‏هاى نافع همه سود مى‏ بردند و زمين‏ها و بيابان‏ها سرسبز و خرّم مى‏شدند، و شهرها طراوت پيدا مى‏كردند.

   آن شخص با اين اوصاف علىّ بن ابى طالب‏ عليه السلام سيّد عرب و امام امّت مى ‏باشد كه ازهمگان افضل و اعلم و اجمل و احكم بود. او راه زندگى و هدايت را به مردم ياد داد، و طرق سعادت را براى آن‏ها روشن كرد، بعد از اينكه مردم در سقوط و هلاكت افتاده‏ بودند.

   به خداوند سوگند؛ على ‏عليه السلام كسى بود كه در هنگام آشكارشدن فتنه ‏ها و آشوب‏ها ويا ظهور مشتبهات كه درك آن براى اشخاص مشكل بود، قدم به ميدان مى ‏گذاشت، درآن هنگام كه كسى جرأت و جسارت نداشت كارى بكند، او حضور پيدا مى‏ كرد وكارها را فيصله مى ‏داد و مشكلات را حل مى ‏نمود.

   در هنگام جنگ كه ديدگان همه سرخ مى‏شد، و اضطراب همه جا را فرا مى‏ گرفت وبرق شمشيرها ديدگان را خيره مى‏ كرد و او از خود شجاعت نشان مى‏داد، و در معركه‏ ها شركت مى‏ كرد، و دلاورى‏ها از وى ديده مى‏ شد، و همه هنگامى كه او را مشاهده مى‏ كردند، به او پناه مى ‏بردند، و افراد ترسو خود را به او نزديك مى ‏ساختند.

   على‏ عليه السلام اندوه‏ ها را برطرف مى‏كرد، و از مصيبت ‏زدگان و مظلومان حمايت ‏مى ‏نمود، و از فريب ‏كاران و نيرنگ‏بازان مردم را برحذر مى ‏داشت، و در مصيبت‏ها وگرفتارى‏هاى بزرگ به فرياد مى ‏رسيد، او به رأى و نظر احدى نيازمند نبود، او با رأى ‏محكم خود و عقل و خردش همواره حق مى‏ گفت و به طرف حق مى ‏رفت.

   در هنگام صحبت كردن اين مرد كوفى همه سكوت كرده بودند، و بعد از صحبت ‏او معاويه امر كرد او را از مجلس بيرون كردند، و او در هنگام خروج مى‏ گفت: «جاءَالْحَقُّ وَزَهَقَ الْباطِلُ إِنَّ  الْباطِلَ كانَ زَهُوقاً»(1).

   راوى گويد: معاويه از سخنرانان فصيح خوشش مى ‏آمد و هنگام سخنرانى به ‏سخنان گوش مى ‏داد تا گوينده سخن را پايان دهد.(2)

 

---

1) سوره إسراء، آيه 81 .

2) الغارات و شرح اعلام آن: 293.

 

 

منبع: معاويه ج ... ص ...