(1)

پيشگويى‏ هاى رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم

دربارهٔ شهادت عمّارياسر در جنگ صفين

   قبل از آن‏كه پيشگويى ‏هاى پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم را درباره شهادت عمّارياسر و تأثير فراوان آن پيشگويى‏ ها نقل كنيم، مطالبى را درباره عظمت جناب عمّار ياسر بيان مى‏ كنيم:

  «عمّار بن ياسر از مكّه به مدينه مهاجرت كرد و در جنگ بدر، احد، خندق و بيعت رضوان همراه رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله وسلم‏ بودند و از اسلام دفاع كردند و در راه خدا جهاد نمودند و با مشركان جنگيدند.

   رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم همواره از عمّار سخن مى‏ گفتند و مى ‏فرمودند:

از عمّار راه درست را بياموزيد و به وى اقتداء كنيد.

خالد بن وليد گويد: بين من و عمّار گفتگوئى شد و من به تندى با وى سخن گفتم، عمّار به طرف رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم‏ رفت و از من شكايت كرد، و خالد هم رفت از عمّار شكايت نمود، و نسبت به عمّار كلمات تندى بر زبان جارى ساخت وپيامبر هم سكوت كرده و سخن نمى‏گفت، در اين هنگام عمّار بن ياسر گريست.

   عمّار گفت: يا رسول اللَّه؛ سخنان خالد را شنيدى كه چه مى‏ گويد.

   در اين هنگام رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم سرش را بلند كرد و فرمود:

هر كس عمّار را دشمن بدارد خداوند را دشمنى كرده، و هر كس عمّار را به خشم آورد خداوند را به خشم آورده است.

   خالد گويد: من از حضور رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم بيرون شدم و با عمّار آشتى كردم و رضايت او را حاصل نمودم.»(403)

    رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم در مدينه به منزل ابوايّوب انصارى رفت و در كنار آن زمينى را خريدارى نمود و مسجد و خانه خودرا در آن زمين احداث فرمود(404).

   ابن اسحاق به هنگام نقل جريان ساختن مسجدى - كه مسلمانان به آن پرداختند - به ويژه از عمّار نام مى ‏برد.

   او مى‏ گويد: عمّارياسر در حالى وارد شد كه خشتى فراوان بر دوشش نهاده بودند.

   گفت: اى رسول خدا؛ مرا كشتند؛ چيزى را بر دوش من مى ‏نهند كه خود آن را بر دوش نمى‏ كشند.

   امّ‏ سلمه - همسر پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم - مى‏ گويد: ديدم كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم با دست خود از بار او كه موهاى مجعّدى داشت‏ مى ‏كاست ... و فرمود:

اينان تو را نمى ‏كشند؛ بلكه گروهى باغى (سركش و ستمكار) تو را خواهند كشت(405).

   اين است مناسبت بيان عبارت مشهورى كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم خطاب به يار مبارزش - آن‏كه در فداكارى و تلاش از خود گذشته بود - به زبان مى ‏آورد.

   مطالعه دقيق آن مرحله موجب مى‏شود كه به گفته مشهور پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم در مورد صحابى خود، نزديك شويم كه از شناخت كامل شخصيّت او از جمله: بى ‏نظير بودن رفتار و درخشندگى نقش و افزون بر همه، رابطه مهمّش با پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم‏ ناشى مى‏شود؛ در اين مورد - بر پايه روايت زهرى - رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم زمينى را كه عمّار در آن خانه ساخت به وى بخشيده ‏بود(406). و وقتى اخوّت ميان مسلمانان را بر پايه عقيده اعلام داشت، برادر عمار در اين منظومه را يكى از برجستگان انصار -يعنى صحابى مشهور حذيفة بن يمان - معرّفى كرد(407) .(408)

   بنابراين عمّارياسر يكى از چهره ‏هاى درخشان در ميان اصحاب رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم، و از محبوبيّت فراوانى در ميان‏ مسلمانان برخوردار بوده است.

   آن حضرت به خاطر شهرت، سابقه، محبوبيّت و ساير ويژگى‏هايى كه عمّار داشته است، چگونگى شهادت او را به عنوان‏ پيشگويى براى مردم بيان فرمودند تا همه مسلمانان به اين وسيله بتوانند حقّ و باطل را از يكديگر تشخيص دهند و بدانند كه ‏عمّار در ميان هر گروهى باشد آن گروه، راه هدايت را مى‏پيمايد و گروه ديگر در مسير ضلالت و گمراهى قرار دارد.

   يكى از خصوصيّات عمّار، سخنورى او بوده است. او مى ‏توانسته با قدرت بيان، حقايق را روشن نموده و با دليل وبرهان به راهنمايى افراد بپردازد. او در راه حمايت از حق، ترس و دلهره نداشت و از كسى نمى ‏هراسيد. او با تأثيرى كه دركلامش بود به راهنمايى افراد مى‏پرداخت.

   ابن ابى الحديد از نصر بن مزاحم، جريان راهنمايى جناب عمّار را اين‏ گونه نقل كرده است:

 

---

403) الغارات و شرح اعلام آن: 492.

404) السيرة النبويّة: 106/4.

405) السيرة النبويّة: 102/2.

406 و407) الطبقات الكبرى: 250/3.

408) رفتارشناسى امام على‏ عليه السلام در آيينه تاريخ: 196.

 

 

 

منبع: معاويه ج 1 ص 273