معناى بيعت با حضرت مهدى عجّل اللَّه تعالى فرجه

    معنى و مفهوم بيعت و عهد و پيمان همان ملتزم شدن است، و در واقع عهد مؤكّد و پيمان محكم و استوار بيعت كننده است بر اينكه با جان و مالش كسى را كه با او بيعت مى‏ كند، يارى نمايد ؛ و در اين راه آنچه از دستش برمى ‏آيد و مربوط به يارى او مى‏ شود كوتاهى ننمايد، و جان و مال خود را در راه حفظ و مصونيّت آن شخص فدا كند. و بيعتى كه در دعاى عهدى كه هر روز خوانده مى ‏شود، و دعاى عهد ديگرى كه چهل بامداد خوانده مى ‏شود وارد شده به همين معنى است.

    پيامبر خدا صلى الله عليه وآله وسلم همه امّت را امر فرمود كه چنين بيعتى با همه امامان معصوم عليهم السلام انجام دهيد، آنجا كه در خطبه غدير - كه در كتاب «الإحتجاج» روايت شده است - حاضرين و غائبين امّت را بر چنين بيعتى مأمور فرمود.

    بدون ترديد چنين بيعتى از لوازم ايمان و از علائم آن است، بلكه در واقع ايمان بدون اين بيعت اصلاً محقّق نمى‏ شود.

    آرى ؛ در اينجا فروشنده فرد مؤمن، و خريدار خداى متعال است، و به همين جهت خداوند در قرآن مى‏ فرمايد :

 ( إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ... ) (1).

 خداوند متعال جان و مال مؤمنان را در ازاى بهشت خريدارى نمود....

    راستى خداوند متعال پيامبران و رسولان خويش را براى تجديد و تأكيد اين بيعت برانگيخت، پس كسى كه با آنان - ائمّه معصومين عليهم السلام - بيعت نمايد در واقع با خدا بيعت نموده است، و كسى كه از آنان رو گرداند در واقع از خدا رو گردانده است، و به همين جهت خداى متعال در قرآنش فرموده :

 ( إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ فَمَنْ نَكَثَ فَإِنَّما يَنْكُثُ عَلى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفى بِما عاهَدَ عَلَيْهُ اللَّهَ فَسَيُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً ) (2).

 (اى رسول ما ؛) همانا آنان كه با تو بيعت مى ‏نمايند در واقع با خدا بيعت مى ‏نمايند، دست قدرت خدا مافوق همه دست‏ها است، كسى كه اين پيمان را بشكند در واقع عليه خودش پيمان شكنى كرده است، و كسى كه به عهد و پيمانى كه با خدا بسته وفادار بماند به زودى پاداش بزرگى نصيب او خواهد شد.

    اين آيه نيز بيانگر اين است كه مراد از بيعت و مبايعت همان تأكيد عهد و پيمان محكم و استوار با خدا و رسول او است، و به وفا كنندگان به اين عهد و پيمان نويد پاداش بزرگى داده شده است.

    اين بيعت با دو امر تكميل مى‏ شود :

    اوّل : تصميم قلبى ثابت و استوار بر پيروى از فرمان امام عليه السلام داشته باشد و با نثار جان و مال او را يارى نمايد ؛ چنان كه خداوند در آيه شريفه به آن اشاره فرموده : ( إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى مِنَ الْمُؤْمِنينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْوالَهُمْ... ) ؛ «همانا خداوند جان و مال مؤمنان را خريدارى نمود...».

    زيرا كه بر فروشنده لازم است كه آنچه فروخته بدون تأمّل و تأخير در صورت درخواست خريدار به او تسليم نمايد، و آنچه بر او پيمان بسته شد تصديق نمايد.

    دوّم : آنچه را كه مقصود اوست و تصميم به انجام آن گرفته قلباً اظهار كند و موقع بيعت با زبان بيان نمايد، در اين هنگام است كه عهد و پيمان تمام و كمال بسته مى‏ شود.

    همچنان كه عقد خريد و فروش در امور ديگر نيز فقط با دو شرط محقّق مى‏ شود : اوّلى قصد انشاء بيع به مقتضاى آنچه خريدار و فروشنده مى‏ خواهند، ديگرى تلفّظ و به زبان آوردنِ آنچه در ضمير آنها عقد بسته شده است، و با اين دو شرط بيع محقّق مى ‏شود.

    گاهى بيعت و دست به دست هم زدن (در معامله) بكار مى‏ رود، چنانكه در ميان عرب‏ها مرسوم بوده كه در موقع تمام شدن معامله و خريد و فروش دست به هم مى‏ دادند، و اين را علامت قبولى و تماميّت بيع مى‏ دانستند.

    اين معنى از كلام خداوند متعال در قرآن مجيد نيز استفاده مى‏ شود، آنجا كه مى‏ فرمايد : ( إِنَّ الَّذينَ يُبايِعُونَكَ إِنَّما يُبايِعُونَ اللَّهَ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْديهِمْ... ) ؛ « (اى رسول ما !) همانا آنان كه با تو بيعت مى ‏نمايند در واقع با خدا بيعت مى‏ نمايند، دست قدرت خدا مافوق همه دست‏ها است... ».

    به جهت اين كه در اين آيه شريفه كلمه «دست» مطرح شده است، كه مراد از بيعت همان بيعت با دست مى ‏باشد. علاوه بر اين در روايات متعدّدى وارد شده است كه مردم با دست با رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم بيعت مى‏ نمودند.(3)

---

1) سوره توبه، آيه 111.  

2) سوره فتح، آيه 10.

3) مكيال المكارم : 230/2.