(1)

 دعا براى برطرف‏ شدن گرفتاري‏هاى مهمّ

سيّد بن طاووس ‏رحمه الله گويد: از دعاهاى حضرت امام رضا عليه السلام دعايى است كه آن را دركتاب اصل يونس بن بكير يافتيم.

يونس گويد: از سرورم حضرت امام رضا عليه السلام درخواست نمودم كه دعايى به من ‏بياموزد تا آن را هنگام گرفتارى‏ ها و سختى‏ ها بخوانم.

حضرت فرمود:

اى يونس؛ آنچه برايت مى‏ نويسم حفظ كن و آن را در هر گرفتارىِ سخت بخوان‏ كه به اجابت مى‏ رسد و آنچه آرزو دارى و تمنّا مى ‏نمايى به تو عطا مى‏ شود.

سپس برايم نوشت:

   بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ

   أَللَّهُمَّ إِنَّ ذُنُوبي وَكَثْرَتَها قَدْ أَخْلَقَتْ وَجْهي عِنْدَكَ، وَحَجَبَتْني عَنِ ‏اسْتيهالِ رَحْمَتِكَ، وَباعَدَتْني عَنِ اسْتيجابِ مَغْفِرَتِكَ، وَلَوْلا تَعَلُّقي ‏بِالآئِكَ، وَتَمَسُّكي بِالدُّعآءِ، وَما وَعَدْتَ أَمْثالي مِنَ الْمُسْرِفينَ، وَأَشْباهي مِنَ الْخاطِئينَ، وَأَوْعَدْتَ الْقانِطينَ مِنْ رَحْمَتِكَ بِقَوْلِكَ يإ ظعِبادِىَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ»(1).

   وَحَذَّرْتَ الْقانِطينَ مِنْ رَحْمَتِكَ، فَقُلْتَ «وَمَنْ يَقْنَطُ مِنْ رَحْمَةِ رَبِّهِ إِلَّا الضَّآلُّونَ»(2)، ثُمَّ نَدَبْتَنا بِرَأْفَتِكَ إِلى دُعآءِكَ، فَقُلْتَ «اُدْعُوني أَسْتَجِبْ‏ لَكُمْ إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ»(3).

   إِلهي لَقَدْ كانَ ذلِكَ الْإِياسُ عَلَيَّ مُشْتَمِلاً، وَالْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَتِكَ ‏مُلْتَحِفاً. إِلهي لَقَدْ وَعَدْتَ الْمُحْسِنَ ظَنَّهُ بِكَ ثَواباً، وَأَوْعَدْتَ الْمُسي‏ءَ ظَنَّهُ بِكَ عِقاباً. أَللَّهُمَّ وَقَدْ أَمْسَكَ رَمَقي حُسْنُ الظَّنِّ بِكَ في عِتْقِ رَقَبَتي‏ مِنَ النَّارِ، وَتَغَمُّدِ زَلَّتي وَإِقالَةِ عَثْرَتي.

   أَللَّهُمَّ قُلْتَ في كِتابِكَ وَقَوْلُكَ الْحَقُّ الَّذي لا خُلْفَ لَهُ وَلاتَبْديلَ، «يَوْمَ ‏نَدْعُوا كُلَّ اُناسٍ بِإِمامِهِمْ»(4) وَذلِكَ يَوْمُ النُّشُورِ إِذا نُفِخَ فِي الصُّورِوَ «بُعْثِرَ ما فِي الْقُبُورِ»(5).

   أَللَّهُمَّ فَإِنّي أَوْفي وَأَشْهَدُ وَأَقِرُّ وَلا اُنْكِرُ وَلا أَجْحَدُ وَاُسِرُّ وَاُعْلِنُ‏ وَاُظْهِرُ وَاُبْطِنُ بِأَنَّكَ أَنْتَ اللَّهُ لا إِلهَ إِلّا أَنْتَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ، وَأَنّ مُحَمَّداً عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَالِهِ، وَأَنَّ عَلِيّاً أَميرَ الْمُؤْمِنينَ ‏سَيِّدُ الْأَوْصِيآءِ، وَوارِثُ عِلْمِ الْأَنْبِيآءِ، عَلَمُ الدّينِ، وَمُبيرُ الْمُشْرِكينَ، وَمُمَيِّزُ الْمُنافِقينَ، وَمُجاهِدُ الْمارِقينَ، وَإِمامي وَحُجَّتي وَعُرْوَتي‏ وَصِراطي وَدَليلي وَحُجَّتي، وَمَنْ لا أَثِقُ بِأَعْمالي وَلَوْ زَكَتْ، وَلا أَراها مُنْجِيَةً لي وَلَوْ صَلُحَتْ إِلّا بِوِلايَتِهِ، وَالْإِئْتِمامِ بِهِ، وَالْإِقْرارِ بِفَضآئِلِهِ، وَالْقَبُولِ مِنْ حَمَلَتِها، وَالتَّسْليمِ لِرُواتِها.

   وَاُقِرُّ بِأَوْصِيآئِهِ مِنْ أَبْنآئِهِ أَئِمَّةً وَحُجَجاً، وَأَدِلَّةً وَسُرُجاً، وَأَعْلاماً وَمَناراً، وَسادَةً وَأَبْراراً، وَأُؤْمِنُ بِسِرِّهِمْ وَجَهْرِهِمْ، وَظاهِرِهِمْ ‏وَباطِنِهِمْ، وَشاهِدِهِمْ وَغآئِبِهِمْ، وَحَيِّهِمْ وَمَيِّتِهِمْ، لا شَكَّ في ذلِكَ، وَلَاارْتِيابَ عِنْدَ تَحَوُّلِكَ وَلَا انْقِلابَ.

   أَللَّهُمَّ فَادْعُني يَوْمَ حَشْري وَنَشْري بِإِمامَتِهِمْ، وَانْقِذْني بِهِمْ يامَوْلايَ مِنْ حَرِّ النّيرانِ، وَإِنْ لَمْ تَرْزُقْني رَوْحَ الْجِنانِ، فَإِنَّكَ إِنْ أَعْتَقْتَني ‏مِنَ النَّارِ كُنْتُ مِنَ الْفآئِزينَ.

   أَللَّهُمَّ وَقَدْ أَصْبَحْتُ يَوْمي هذا لا ثِقَةَ لي وَلا رَجآءَ وَلا لَجَأَ وَلا مَفْزَعَ‏ وَلا مَنْجا غَيْرَ مَنْ تَوَسَّلْتُ بِهِمْ إِلَيْكَ، مُتَقَرِّباً إِلى رَسُولِكَ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ‏ عَلَيْهِ وَالِهِ، ثُمَّ عَلِيٍّ أَميرِ الْمُؤْمِنينَ وَالزَّهْرآءِ سَيِّدَةِ نِسآءِ الْعالَمينَ، وَالْحَسَنِ وَالْحُسَيْنِ وَعَلِيٍّ وَمُحَمَّدٍ وَجَعْفَرٍ وَمُوسى وَعَلِيٍّ وَمُحَمَّدٍ وَعَلِيٍّ وَالْحَسَنِ وَمَنْ بَعْدَهُمْ يُقيمُ الْمَحَجَّةَ إِلَى الْحُجَّةِ، اَلْمَسْتُورَةِ مِنْ‏ وُلْدِهِ، اَلْمَرْجُوِّ لِلْاُمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ.

   أَللَّهُمَّ فَاجْعَلْهُمْ في هذَا الْيَوْمِ وَما بَعْدَهُ حِصْني مِنَ الْمَكارِهِ، وَمَعْقِلي ‏مِنَ الْمَخاوِفِ، وَنَجِّني بِهِمْ مِنْ كُلِّ عَدُوٍّ وَطاغٍ وَباغٍ وَفاسِقٍ، وَمِنْ شَرِّ ما أَعْرِفُ وَما أُنْكِرُ، وَمَا اسْتَتَرَ عَنّي وَما اُبْصِرُ، وَمِنْ شَرِّ كُلِّ دابَّةٍ رَبّي‏آخِذٌ بِناصِيَتِها، إِنَّكَ عَلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ.

   أَللَّهُمَّ بِتَوَسُّلي بِهِمْ إِلَيْكَ، وَتَقَرُّبي بِمَحَبَّتِهِمْ، وَتَحَصُّني بِإِمامَتِهِمْ، إِفْتَحْ‏ عَلَيَّ في هذَا الْيَوْمِ أَبْوابَ رِزْقِكَ، وَانْشُرْ عَلَيَّ رَحْمَتَكَ، وَحَبِّبْني إِلى خَلْقِكَ، وَجَنِّبْني بُغْضَهُمْ وَعَداوَتَهُمْ، إِنَّكَ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ.

   أَللَّهُمَّ وَلِكُلِّ مُتَوَسِّلٍ ثَوابٌ، وَلِكُلِّ ذي شَفاعَةٍ حَقٌّ، فَأَسْأَلُكَ بِمَنْ ‏جَعَلْتُهُ وَسيلَتي إِلَيْكَ، وَقَدَّمْتُهُ أَمامَ طَلِبَتي، أَنْ تُعَرِّفَني بَرَكَةَ يَوْمي هذا وَشَهْري هذا وَعامي هذا.

   أَللَّهُمَّ وَهُمْ مَفْزَعي وَمَعُونَتي في شِدَّتي وَرَخآئي، وَعافِيَتي وَبَلآئي، وَنَوْمي وَيَقْظَتي، وَظَعْني وَإِقامَتي، وَعُسْري وَيُسْري، وَعَلانِيَتي ‏وَسِرّي، وَإِصْباحي وَإِمسآئي، وَتَقَلُّبي وَمَثْوايَ، وَسِرّي وَجَهْري.

   أَللَّهُمَّ فَلاتُخَيِّبْني بِهِمْ مِنْ نآئِلِكَ، وَلاتَقْطَعْ رَجآئي مِنْ رَحْمَتِكَ، وَلاتُؤْيِسْني مِنْ رَوْحِكَ، وَلاتَبْتَلْني بِانْغِلاقِ أَبْوابِ الْأَرْزاقِ، وَانْسِدادِ مَسالِكِها، وَارْتِياحِ مَذاهِبِها، وَافْتَحْ لي مِنْ لَدُنْكَ فَتْحاً يَسيراً، وَاجْعَلْ ‏لي مِنْ كُلِّ ضَنْكٍ مَخْرَجاً، وَإِلى كُلِّ سِعَةٍ مَنْهَجاً، إِنَّكَ أَرْحَمُ الرَّاحِمينَ، وَصَلَّى اللَّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَالِهِ الطَّيِّبينَ الطَّاهِرينَ، امينَ رَبَّ الْعالَمينَ.(6)

به نام خداوند بخشنده مهربان

خداوندا؛ گناهانم و زيادى آن مرا نزد تو شرمسار و بى‏ آبرو نموده است، و مرا از شايستگى رحمت تو محروم كرده، و از سزاوار بودن آمرزش تو دور ساخته، و اگر نبود آويختن من به لطف و نعمت‏هاى تو، و چنگ‏ زدنم به دعا، و آنچه به امثال من از ‏گناهكاران، و نظائر من از خطاكاران وعده كرده ‏اى، و بيم و تهديدى كه به نااميدان از رحمتت داده ‏اى به اين فرمايشت: «اى بندگانم كه بر خويش زياده ‏روى و ستم روا داشته‏ ايد از رحمت خدا نااميد نشويد، خداوند تمام گناهان را مى‏ آمرزد، كه همانا او آمرزنده و مهربان است»، و نااميدان از رحمتت را برحذر داشته ‏اى و فرموده‏ اى: «و چه كسى از رحمت پروردگارش ‏جز گمراهان نااميد مى‏ شود؟»، سپس از روى مهر و محبّت ما را به دعاكردن و راز و نياز با خودت خواندى و فرمودى: «مرا بخوانيد تا شما را اجابت كنم، بدون ترديد كسانى كه از عبادت من تكبّر ورزند به زودى با خوارى و سرافكندگى به دوزخ سرنگون شوند». خداى من؛ به راستى اين يأس مرا شامل گشته، و نااميدى از رحمتت مرا در برگرفته است. خداى من؛ به آنكه نسبت به تو خوش‏ گمان است وعده ثواب و پاداش داده ‏اى، و به آنكه به تو بدگمان است بيم كيفر و عقاب داده ‏اى. خداوندا؛ مرا از هلاكت نگهداشته و رمقى در من باقى گذاشته‏ خوش‏گمانى ‏ام به تو در آزادى ‏ام از آتش، و چشم پوشى از گناه من و بخششت از لغزش من. خداوندا؛ تو در كتاب خود فرموده ‏اى و گفتار تو حقّ است تخلّف ندارد و ثابت است و دگرگون نمى‏ گردد: «روزى كه هر گروهى از مردم را با پيشواى‏شان فرا خوانيم» و آن روز رستاخيز است، هنگامى كه در صور دميده شود، و «آنچه در ميان گورها است بيرون افكنده شود». خداوندا؛ من وفا كننده ‏ام، و گواهى مى‏ دهم و اقرار مى ‏كنم و نفى مى ‏نمايم و هرگز انكار نمى‏ كنم و در نهان و آشكار و ظاهر و باطن بر اين عقيده ‏ام كه بدون ترديد تو خدايى هستى كه جز تو خدايى نيست، يگانه ‏اى و شريكى براى تو نيست، و بدون ترديد (حضرت) محمّد - كه درود خدا بر او و آل او باد - بنده و فرستاده تو است، و اين كه حضرت على امير مؤمنان سرور اوصياء، و وارث علم پيامبران، نشانه دين، و نابودكننده مشركان، و جداكننده منافقان، و نبردكننده با خارج‏ شدگان از دين، و پيشواى من، و حجّت بر من، و دست‏ آويز من، و راه من و راهنما و دليل من است، و او كسى است كه من به اعمالم - هر چند پاك باشد - اطمينان ندارم، و آن‏ها را - گرچه صالح و شايسته باشد –  نجات ‏دهنده خود نمى ‏دانم مگر با ولايت او، و اقتداكردن به او، و اقرار نمودن به فضائل او، و پذيرفتن از حافظان او، و تسليم‏ بودن در برابر ناقلان و راويان فضائل آن حضرت. و اقرار مى ‏كنم به جانشينان او از فرزندانش كه امامانند و حجّت‏ هاى الهى هستند، و راهنمايان و چراغ‏هاى هدايتند، و نشانه ‏هاى دين و محلّ تابش نورند، و سروران و نيكوكارانند،  به پنهان و آشكار ايشان، و ظاهر و باطن ‏شان، و حاضر و غائب‏شان، و زنده و مرده ايشان ايمان دارم، هيچ‏گونه شكّى در آن ندارم، و نزد دگرگون‏ كردنت و بازگرداندن ترديدى به خود راه نمى‏ دهم. خداوندا؛ روز محشر و رستاخيزم مرا به امامت ايشان بخوان، از حرارت آتش - اى مولاى من - به واسطه ايشان مرا رهايى بخش، و اگرچه آسايش و راحتى بهشت را روزى من نگردانى؛ زيرا اگر مرا از آتش آزاد كردى از رستگاران هستم. خداوندا؛ امروز كه صبح كرده‏ ام هيچ‏گونه اطمينانى و اميدى و پناهى و پناهگاهى و نجات ‏بخشى غير از همان بزرگوارانى كه بواسطه آنان به سوى تو توسّل جسته‏ ام براى من نيست در حالى كه تقرّب مى ‏جويم به رسول تو حضرت محمّد - كه درود خدا بر او و آل او باد - سپس به (حضرت) على امير و فرمانرواى مؤمنان و (حضرت) زهرا كه سرور زنان عالم وجود است، و امام حسن و امام حسين و على و محمّد و جعفر و موسى و على و محمّد و على و حسن و آن‏كه بعد از ايشان به پا مى‏ دارد راه راست به سوى حجّت و دليل را كه از فرزندان خود پنهان است و اميد امّت بعد از اوست. خداوندا؛ امروز و بعد از آن ايشان را جايگاه امن و نفوذناپذير من در مقابل ناخوش ‏آيندها، و پناهگاه من در برابر آنچه ترسناك است قرار بده، و نجات بده مرا به واسطه ايشان از شرّ هر دشمن و ستمكار سركش، و تجاوزگر و تبه‏كار، و از شرّ آنچه مى‏ شناسم و نمى ‏شناسم، و آنچه پوشيده است از من و آنچه مى ‏بينم، و از شرّ هر جنبنده ‏اى كه زمام او را پروردگارم بدست دارد، كه همانا تو بر راه استوارى. خداوندا؛ به خاطر توسّلى كه به سبب ايشان‏ به تو دارم، و تقرّبى كه به واسطه محبّت و دوستى ايشان دارم، و پناهندگى ‏ام به امامت ايشان، امروز به روى من درهاى روزيت را بگشا، و رحمتت را بر من بگستران، و مرا محبوب آفريدگانت فرما، و مرا از كينه و دشمنى ايشان دور فرما، كه تو بر هر چيزى توانا هستى. خداوندا؛ براى هر توسّل ‏جوينده ‏اى پاداشى، و براى هر شفاعت‏ دارنده ‏اى حقّى است، از تو مى ‏خواهم به حقّ آن كسى كه او را وسيله و واسطه خودم به سوى تو قرار دادم، و پيشاپيش خواسته ‏ام مقدّم كردم، بركت اين روز و اين ماه و اين سال را به من بشناسان. خداوندا؛ اين بزرگواران پناهگاه من و مددكار من در هنگام سختيم و رفاهم، و عافيتم و بلايم، و خوابم و بيداريم، و كوچ ‏كردنم و اقامتم، و سختيم و آسانيم، و آشكارم و پنهانيم، و بامدادم و شامگاهم، و حركتم و سكونم، و نهانم و آشكارم هستند. خداوندا؛ به حقّ ايشان مرا محروم از عطايت مفرما، و نااميد از رحمتت مكن، و مأيوس از لطف و ياريت مدار، و مرا مبتلا مكن به بسته ‏بودن درهاى روزى‏ ها، و بسته ‏بودن روش‏هاى (به دست آوردن) آن‏ها، و راحت ‏بودن رفتن به سوى روزى‏ ها، و از ناحيه خودت گشايش آسانى برايم باز كن، و از هر تنگنايى محلّ خروجى، و به سوى هر توانگرى و آسايشى راه آشكارى قرار بده، كه تو مهربانترين مهربانانى، و درود خداوند بر (حضرت) محمّد و آل پاك و پاكيزه او باد،  اجابت كن،  (اى) پروردگار جهانيان.

---

1) سوره زمر، آيه 53.

2) سوره حجر، آيه 56.

3) سوره غافر، آيه 60.

4) سوره إسراء، آيه 71.

5) سوره عاديات، آيه 9.

6) مهج الدعوات: 303، المصباح: 370 (با اختلاف)، بحار الأنوار: 346/94.