چگونگى قضاوت اهل بيت عليهم السلام و حضرت داود

    در تعدادى از روايات از حكومت حضرت داود سخن به ميان آمده است كه خود دليل بر اين است كه در قضاوت آن حضرت خصوصيّتى بوده است كه آن بى‏ نيازى از اقامه بيّنه است . اين روايات چگونگى قضاوت ائمّه اطهار عليهم السلام را نيز بيان نموده ‏اند .

    به اين روايات توجّه كنيد :

 عن الساباطى قال: قلت لأبي عبداللَّه‏ عليه السلام: بما تحكمون إذا حكمتم؟

 فقال : بحكم اللَّه وحكم داود ، فإذا ورد علينا شي‏ء ليس عندنا تلقّانا به روح القدس ؟ (48)

 ساباطى مى ‏گويد : به امام صادق عليه السلام گفتم : آن گاه كه قضاوت بنماييد به چه چيزى حكم مى ‏كنيد ؟

 حضرت فرمودند : به حكم خداوند و حكم داود ، هر گاه چيزى به ما برسد كه درباره آن ، چيزى در نزد ما نباشد روح القدس آن را به ما القاء مى ‏نمايد .

    به اين روايت نيز توجّه كنيد :

 عن جعيد الهمداني (وكان جعيد ممّن خرج مع الحسين‏ عليه السلام بكربلا) قال : فقلت للحسين عليه السلام : جعلت فداك ؛ بأيّ شي‏ء تحكمون؟

 قال : يا جعيد ؛ نحكم بحكم آل داود ، فإذا عيينا عن شي‏ء تلقّانا به روح القدس ؟(49)

 جعيد همدانى (او از كسانى است كه با امام حسين عليه السلام به كربلا رفت) مى‏ گويد : به امام حسين عليه السلام گفتم : فدايتان شوم ؛ به چه چيزى حكم مى‏ نماييد؟

 حضرت فرمودند : اى جعيد ؛ ما به حكم آل داود حكم مى‏ كنيم و هر گاه از چيزى مانديم روح القدس آن را به ما القاء مى‏ نمايد .

    اين روايت را مرحوم علاّمۀ مجلسى از جعيد از امام سجّاد عليه السلام نيز نقل كرده است .(50)

    (تذكّر اين نكته لازم است كه اين گونه پاسخ‏ها بستگى به ظرفيّت عمومى اهل مجلسى است كه روايت در آن عنوان شده است و گرنه روح القدس طفل ابجدخوان مكتب اهل بيت عليهم السلام مى ‏باشد ؛ همان گونه كه امام حسن عسكرى عليه السلام فرموده ‏اند ، روح القدس از بوستانِ دست‏نخوردۀ ما علم آموخته است .) (*)

    در روايتى از امام صادق عليه السلام چنين آمده است :

 عن حمران بن اعين قال : قلت لأبي عبداللَّه عليه السلام : أنبياء أنتم ؟

 قال : لا . قلت : فقد حدّثني من لا أتّهم أنّك قلت : إنّكم أنبياء ؟

 قال : من هو أبوالخطّاب ؟ قال : قلت : نعم .

 قال : كنت إذاً أهجر ؟ قال : قلت : بما تحكمون ؟

 قال : نحكم بحكم آل داود ؟(51)

 حمران بن اعين مى‏ گويد : به امام صادق عليه السلام گفتم : شما پيامبران هستيد ؟ فرمود : نه . گفتم : كسى كه او را متّهم به دروغ نمى ‏دانم به من گفت كه شما فرموديد : شماها انبياء هستيد .

 آن حضرت فرمود : كيست ، او ابوالخطّاب است ؟

 گفتم : آرى .

 حضرت فرمودند : بنابراين من بيهوده مى‏ گويم ؟!

 گفتم : شما به چه چيزى حكم مى ‏كنيد ؟

 فرمودند : به حكم آل داود حكم مى‏ كنيم .

    امام باقر عليه السلام در روايتى فرمودند :

 ... أنّه إتّهم زوجته بغيره فنقر رأسها وأراد أن يلاعنها عندي . فقال لها : بيني وبينك مَن يحكم بحكم داود و آل داود ، ويعرف منطق الطير ولايحتاج إلى شهود . فأخبرته أنّ الّذي ظنّ بها لم يكن كما ظنّ ، فانصرفا على صلح .(52)

 او زوجه ‏اش را متّهم ساخته بود كه با ديگرى دوست شده ، پس بر سر او كوبيده و مى‏ خواست نزد من او را لعان نمايد .

 زوجه‏ اش گفت : بين من و تو كسى حكم كند كه به حكم داود و آل داود حكم مى ‏نمايد و سخن پرندگان را مى‏ داند و احتياج به شاهد ندارد . پس به او گفتم : آنچه را نسبت به همسرت گمان كرده ‏اى آن گونه نيست . پس با حال صلح برگشتند .

    از اين دسته از روايات استفاده مى‏ شود كه ائمّۀ اطهار عليهم السلام - همانند حضرت داود - در قضاوت‏هاى خود نيازى به بيّنه نداشتند .

    بنابراين از مجموع اين روايات استفاده مى‏ شود : حضرت داود بر اساس علم خود عمل مى‏ كرد و به بيّنه رجوع نمى‏ نمود . ائمّۀ اطهار عليهم السلام نيز گاهى اين گونه قضاوت مى‏ نمودند . حضرت بقيّة اللَّه ارواحنا فداه نيز بر اساس علم خود قضاوت نموده و نيازى به بيّنه ندارند .

---

48) بحار الأنوار : 56/52 .

49) بحار الأنوار : 57/25 .

50) بحار الأنوار : 56/25 .

*) بحار الأنوار : 26/ 265.

51) بحار الأنوار : 320/52 .

52) بحار الأنوار : 256/46 .