چرا در سقیفه حدّ و مرز

خلافت را بیان نکردند؟

با توجّه به کلام رسول خدا صلّی الله علیه وآله در خطبهٔ غدیر که آن حضرت حجّت خدا بر آسمان ھا و زمین و اهل آن ها هستند، اگر ابوبکر و عمر جانشین آن حضرت بودند، آیا بر اهل آسمان ها و زمین هم خلیفه آن حضرت بودند؟ اگر چنین است چرا آگاهی از آسمان ها و زمین نداشتند؟ پس چطور بر آسمان ها و زمین خلیفهٔ رسول خدا بود؟ و اگر آن ھا خلیفهٔ رسول خدا صلّی الله علیه وآله بر آسمان ھا و زمین و اھل آن ھا نبودند، پس چرا ادّعای خلافت از رسول خدا صلّی الله علیه وآله نمودند؟ آن ھا در چه اموری خلیفهٔ رسول خدا صلّی الله علیه وآله بودند؟ چرا در سقیفه ادّعای خلافت کردند و نگفتند خلافت آن ھا ھمچون ولایت رسول خدا صلّی الله علیه وآله گستردہ و فراگیر است و شامل آسمان ھا و زمین و اھل آن ھا می شود؟

نه تنھا ابوبکر و نه تنھا عمر، بلکه ھیچ یک از خلفای بنی امیّه و بنی العبّاس ادّعا نکردند که دامنهٔ خلافت آنان ھمچون ولایت رسول خدا صلّی الله علیه وآله شامل آسمان ھا و زمین و اھل آنھا می شود.