قدرت و عظمت مغز

    اكنون به بحث دربارۀ قدرت عظيم مغز پرداخته و مى‏ گوييم : هنوز انسان‏ها نتوانسته‏ اند مغز خود را به كارآيى كامل برسانند .

    بسيارى از نويسندگان ، به عجز و ناتوانى خود و عدم استفاده از نيروى پرقدرت مغز آدمى اعتراف نموده ‏اند . در اينجا نمونه ‏اى از گفتار آن‏ها را مى ‏آوريم :

    ... مغز ما معمولاً بخش ناچيزى از قدرتش را به كار مى ‏گيرد . بنابراين ، در حالى كه قدرت و اعتبار عظيمى در اختيار هر شخص قرار دارد . افسوس كه فقط گاهگاهى از اين اعتبار بهره مى‏ گيريم...(123)

    شايد سخن درست آن باشد كه بگوييم : انسان با همۀ درخشندگى استعدادهايش ، در طى عمر خويش ، چيزى بيش از يك ميليارديم نيروى مغزش را به كار نمى‏ گيرد .(124)

    ترديدى نيست كه ما هنوز نمى‏ دانيم در عرصۀ پهناور مغزمان - اين كيهان نهفته در وجود آدمى - به هنگام خلاّقيّت ، تفكّر و كار چه مى‏ گذرد . با اين حال ، روشهاى تجربى در كنار پژوهش‏ها و آزمايش‏هاى به عمل آمده ، اطّلاعات بسيارى در خصوص ساختمان مغز آدمى و روندهاى تفكّر در اختيارمان قرار داده است، مقايسات بى‏ شمارى را ميسّر ساخته و دست‏كم به تشخيص راه‏هايى براى كنترل پاره ‏اى از عمليّات ذهنى كمك كرده است .(125)

    اين مطلب روشنگر قدرت فكر در وجود انسان و عدم استفاده كامل از نيروى بزرگ آن است كه گريبانگير انسان در عصر ما مى‏ باشد .

    در روزگارى كه دست الاهى بر سر مردم جهان سايه افكند و دست قدرتمند ولىّ اللَّه الأعظم ارواحنا فداه بر سر انسان‏هاى زجر كشيده دوران غيبت نوازش دهد ، در آن روز است كه نيروهاى پنهان و نهفته در مغز انسان‏ها تجلّى و ظهور مى ‏يابد و انسان به تكامل عقلى دست خواهد يافت .

    «پرده‏ هاى مغز كه پناهگاه افكار و خاطرات و تمام فعّاليّت‏هاى فكرى و عقيده و مرام و قيود و پابست‏هاى انسانى است ، از عوامل اصلى سلّول‏هاى ريز - كه تعداد آن‏ها از 10 تا 13 ميليارد متجاوز است - تشكيل يافته است .

    هر كدام از آن‏ها در نوع خود شبيه رگ‏هاى برگ درخت هستند و پيام‏هاى الكتريكى را به يكديگر انتقال مى ‏دهند .

    فكر و خاطرات انسان ، عمل جالب اين عوامل است كه مدام با يكديگر در ارتباط هستند .

    تجربۀ عملى ثابت كرده كه نابغه‏ ترين فرد بشر فقط يك مقدار كوچكى از اين ذخاير را مصرف نموده است.»(126)

    مغز انسان از چهارده ميليارد سلول عصبى تشكيل مى‏ شود . اگر باز در نظر بگيريم كه هر سلول داراى پنج هزار ارتباط با سلول‏هاى ديگر است و مى‏ تواند در انواع حالت‏هاى ميان سلولى نيز قرار گيرد ، تعداد بالقوّه حالت‏ها و درجات آزادى سلول‏هاى مغز از مرزهاى تصوّر آدمى فراتر مى‏ رود . مى ‏توان گفت كه هر انسان اعمّ از نابغه يا عادّى ، چيزى بيش از يك ميليارديم ظرفيّت مغز خويش را در دوران زندگيش به كار نمى‏ گيرد .

    اگر فقط يك ميليارديم توانايى و ظرفيّت كلّى مغز ، اعمّ از مغز يك نابغه يا مغز يك انسان عادّى به كار گرفته شود ، تفاوتى كه بين آن‏ها ديده مى‏ شود يك تفاوت كيفى خواهد بود نه كمّى .(127)

    اكنون  كه دانستيد همۀ افراد فقط مقدار اندكى از مغز خود را مى‏ توانند به كار گيرند ، به اين گزارش توجّه كنيد :

    «امروزه مغز يك كامپيوتر كه در واقع هستۀ مركزى آن است با يك ميليون واحد اطلاعاتى كار مى‏ كند . در زبان كامپيوتر به آن‏ها «بايت» مى‏ گويند . مغز انسان درست شبيه اين دستگاه كار مى‏ كند . واحدهاى مولكولى حافظه و سوئيچ‏هاى عصبى اطّلاعات را ذخيره‏ سازى و آماده مى‏ كنند . بچّه ‏اى كه در گهواره است نيز اين عمل را انجام مى ‏دهد حتّى اگر ناآگاهانه باشد . در سراسر زندگى ما اطّلاعات را ذخيره مى‏ كنيم تا اين كه بتوانيم در روزى كه به آن احتياج داريم از آن‏ها بهره ببريم . تنها به ندرت اتفاق مى‏ افتد كه بپذيريم كه مغز ما با ذخيرۀ دانش‏ اش قابل اطمينان نيست .

    هستۀ مركزى يك كامپيوتر با نوع متفاوت ديگرى از اوامر كار مى‏ كند . مغز انسان با بيش از 15 ميليارد كليد و سوئيچ كار مى‏ كند در حالى كه كامپيوترهاى مدرن بزرگ تنها 10 ميليون دارند . عناصر بيشترى را مى ‏توان با اتّصالات بين‏ كليدى ذخيره نمود . پس چرا مى‏ توان به يك كامپيوتر خيلى بيشتر از مغز انسان اطمينان كرد ؟ زيرا نُه دهم مغزها همواره خالى است در حالى كه يك كامپيوتر همواره تمام واحدهاى اطّلاعاتى‏ اش را در اختيار دارد .»(128)

    «شايد نتوانيد باور كنيد كه مغز داراى 15 ميليارد كليد باشد . شايد نتوانيد باور كنيد كه مغز انسان تمام رويداد ، جريانات و آنچه بر انسان مى‏ گذرد از اوّل عمر تا آخرين لحظۀ زندگى ، همه را بايگانى نموده و ذخيره مى ‏سازد .

    مغز هر انسانى هر چه را كه گفته يا شنيده است ، يا كارى را كه ديده ، يا انجام داده است و... در خود جاى داده است.»(129)

    و هر انسانى در آخرين لحظه ‏هاى زندگى آنچه را كه انجام داده يا... همانند نوارى سريع براى او جلوه‏ گر مى ‏شود . اين حقيقتى است كه خاندان وحى عليهم السلام كه شاهد بر خلقت ما بوده‏ اند ، به ما آموخته‏ اند . و به همين دليل ما هيچ گونه شكّ و ترديدى در قدرت‏هاى ناشناخته مغز ، و شكوفا شدن اين توانايى‏ ها در روزگار شكوهمند ظهور نداريم و آنچه را كه آن بزرگواران فرموده ‏اند بدون كم و كاست پذيرا هستيم .

-------------------------------------------------

123) توانايى‏ هاى خود را بشناسيد : 14 .

124) توانايى‏ هاى خود را بشناسيد : 32 .

125) توانايى ‏هاى خود را بشناسيد : 17 .

126) نسخۀ عطّار : 134 .

127) توانايى‏ هاى خود را بشناسيد : 347 .

128) بازگشت به ستارگان : 76 .

129) وقتى «و . ج پنفيلد» ، محقّق نامدار مغز انسان ، ناحيه‏ اى از مخچه را به طريق الكتريكى تحريك مى‏ كرد ، بيمار تمام جزئيّات مربوط به گذشته‏ هاى دور را به ياد مى‏ آورد . (توانايى‏ هاى خود را بشناسيد : 121)