(5)

پيشگويى ‏هاى رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم

درباره شهادت عمّار ياسر در جنگ صفين‏

قبل از آن‏كه پيشگويى‏ هاى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم را درباره شهادت عمّارياسر و تأثير فراوان آن پيشگويى‏ ها نقل كنيم، مطالبى را درباره عظمت جناب عمّار ياسر بيان مى‏ كنيم:

«عمّار بن ياسر از مكّه به مدينه مهاجرت كرد و در جنگ بدر، احد، خندق و بيعت رضوان همراه رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم بودند و از اسلام دفاع كردند و در راه خدا جهاد نمودند و با مشركان جنگيدند.

رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم همواره از عمّار سخن مى ‏گفتند و مى‏ فرمودند:

از عمّار راه درست را بياموزيد و به وى اقتداء كنيد.

خالد بن وليد گويد: بين من و عمّار گفتگوئى شد و من به تندى با وى سخن گفتم، عمّار به طرف رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم رفت و از من شكايت كرد، و خالد هم رفت از عمّار شكايت نمود، و نسبت به عمّار كلمات تندى بر زبان جارى ساخت و پيامبر هم سكوت كرده و سخن نمى‏ گفت، در اين هنگام عمّار بن ياسر گريست.

عمّار گفت: يا رسول اللَّه؛ سخنان خالد را شنيدى كه چه مى ‏گويد.

در اين هنگام رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم سرش را بلند كرد و فرمود:

هر كس عمّار را دشمن بدارد خداوند را دشمنى كرده، و هر كس عمّار را به خشم آورد خداوند را به خشم آورده است.

خالد گويد: من از حضور رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم بيرون شدم و با عمّار آشتى كردم و رضايت او را حاصل نمودم.»^[1]

رسول اكرم صلى الله عليه و آله و سلم در مدينه به منزل ابوايّوب انصارى رفت و در كنار آن زمينى را خريدارى نمود و مسجد و خانه خود را در آن زمين احداث فرمود^[2].

ابن اسحاق به هنگام نقل جريان ساختن مسجدى- كه مسلمانان به آن پرداختند - به ويژه از عمّار نام مى ‏برد.

او مى‏ گويد: عمّار ياسر در حالى وارد شد كه خشتى فراوان بر دوشش نهاده بودند.

گفت: اى رسول خدا؛ مرا كشتند؛ چيزى را بر دوش من مى ‏نهند كه خود آن را بر دوش نمى ‏كشند.

امّ سلمه - همسر پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم- مى ‏گويد: ديدم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم با دست‏ خود از بار او كه موهاى مجعّدى داشت مى‏ كاست ... و فرمود:

اينان تو را نمى‏ كشند؛ بلكه گروهى باغى (سركش و ستمكار) تو را خواهند كشت‏^[3].

اين است مناسبت بيان عبارت مشهورى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم خطاب به يار مبارزش - آن‏كه در فداكارى و تلاش از خود گذشته بود - به زبان مى ‏آورد.

مطالعه دقيق آن مرحله موجب مى ‏شود كه به گفته مشهور پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم در مورد صحابى خود، نزديك شويم كه از شناخت كامل شخصيّت او از جمله:

بى‏ نظير بودن رفتار و درخشندگى نقش و افزون بر همه، رابطه مهمّش با پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم ناشى مى‏ شود؛ در اين مورد - بر پايه روايت زهرى - رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم زمينى را كه عمّار در آن خانه ساخت به وى بخشيده بود^[4]. و وقتى اخوّت ميان مسلمانان را بر پايه عقيده اعلام داشت، برادر عمار در اين منظومه را يكى از برجستگان انصار- يعنى صحابى مشهور حذيفة بن يمان- معرّفى كرد^[5].^[6]

بنابراين عمّارياسر يكى از چهره‏هاى درخشان در ميان اصحاب رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم، و از محبوبيّت فراوانى در ميان مسلمانان برخوردار بوده است.

آن حضرت به خاطر شهرت، سابقه، محبوبيّت و ساير ويژگى‏هايى كه عمّار داشته است، چگونگى شهادت او را به عنوان پيشگويى براى مردم بيان فرمودند تا همه مسلمانان به اين وسيله بتوانند حقّ و باطل را از يكديگر تشخيص دهند و بدانند كه عمّار در ميان هر گروهى باشد آن گروه، راه هدايت را مى ‏پيمايد و گروه ديگر در مسير ضلالت و گمراهى قرار دارد.

يكى از خصوصيّات عمّار، سخنورى او بوده است. او مى ‏توانسته با قدرت بيان، حقايق را روشن نموده و با دليل و برهان به راهنمايى افراد بپردازد. او در راه حمايت از حق، ترس و دلهره نداشت و از كسى نمى‏ هراسيد. او با تأثيرى كه در كلامش بود به راهنمايى افراد مى ‏پرداخت.

ابن ابى الحديد از نصر بن مزاحم، جريان راهنمايى جناب عمّار را اين‏ گونه نقل كرده است:

 

---