(1)

عظمت امام باقر علیه السلام

در نظر دوست و دشمن

    شيخ  مفيد قدس سره فرموده است : از هيچكدام از فرزندان امام حسن و امام حسين عليهما السلام به اندازه‏ اى كه از امام باقر عليه السلام درباره دين و روايات گذشتگان و گفتار پيامبر اكرم صلّى الله عليه وآله وسلم و قرآن و تاريخ و ادبيّات پديدار گشته و منتشر گرديده ظاهر نشده است.(1)

    و ابن حجر سنّى ناصبى با دشمنى فراوانى كه داشته است درباره امام باقر عليه السلام مى ‏گويد: او شكافنده علم و دانش و احاطه دارنده به آن ، و آشكار كننده و بالا برنده آن بود ، او قلبى باصفا و علم و عملى پاك ، و نَفْسى پاكيزه و اخلاقى نيكو داشت، تمام اوقات عمر خود را صرف اطاعت خدا نمود، و چنان در مقامات عارفين غرق گشته بود كه زبان توصيف كنندگان از وصف آن عاجز است، و كلمات بسيار فراوانى در سلوك و عرفان فرموده است كه مجال نقل آن نيست.(2)

     از موعظه ‏ها و اندرزهاى حكيمانه آن حضرت اينست كه فرموده:

 الكمال كلّ الكمال: التفقّه في الدين ، والصبر على النائبة ، وتقدير المعيشة.(3)

 كمال آدمى و همه كمال او در اين است كه در دين بصيرت و آگاهى پيدا كند ، بر سختى‏ ها و ناملايمات زندگى صبر و استقامت ورزد ، و در امر معيشت و گذران زندگى حدّ معيّن و اندازه داشته باشد.

     و فرموده است:

من لم يجعل الله له في نفسه واعظاً فإنّ مواعظ الناس لن تغني عنه شيئاً.(4)

 كسى كه خداوند در ذات او واعظى قرار ندهد موعظه‏ ها و پندهاى ديگران به او سودى نمى‏ بخشد .

     و فرموده است :

من اُعطي الخُلق والرفق فقد اُعطي الخير والراحة، وحسن حاله في دنياه وآخرته، ومن حرم الخلق والرفق كان ذلك سبيلاً إلى كلّ شرّ وبليّة إلّا من عصمه اللَّه .(5)

 كسى كه اخلاق نيكو و نرمى و مهربانى به او بخشيده شده خوبى و آسايش دارد و حال او در دنيا و آخرت نيكو است ، و كسى كه از اخلاق نيكو و نرمى و مهربانى محروم شده راه بسوى هر بدى و بلا به روى او باز شده است مگر آنكه خدا او را حفظ كند .

---

1) مناقب ابن شهراشوب: 195/4.

2) مطالب السؤول : 100 . مؤلّف اين كتاب شيخ كمال الدين محمّد بن طلحه شافعى است .

3) تحف العقول: 292، بحار الأنوار : 172/78.

4) تحف العقول: 293، بحار الأنوار : 173/78.

5) كشف الغمّة: 133/2، بحار الأنوار : 186/78 ح 23.

 

منبع: کتاب قطره ای از دریای فضائل اهل بیت علیهم السلام جلد اول صفحه 541