(1)

پيشگوئى پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم

درباره محمّد بن ابى‏ بكر و جريان شهادت ايشان

در ايّامى كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم در مدينه بودند، ابوبكر به يكى از جنگ‏ها اعزام شده بود، اسماء بنت عميس - كه همسرش بود - خواب ديد گويى ابوبكر موهاى سر و ريش خود را حنا بسته و جامه سپيد بر تن دارد. او پيش عايشه ‏آمد و خواب خود را براى او نقل كرد.

   عايشه گفت: اگر خوابت درست باشد ابوبكر كشته شده است. خضاب ‏او خون و جامه سفيدش كفن اوست و گريست.

   در همين حال كه عايشه مى ‏گريست، پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم وارد شد و پرسيد:

چه چيزى او را به گريه وا داشته است؟

   گفتند: اى رسول خدا؛ كسى او را به گريه نينداخته است، خوابى كه اسماء درباره ابوبكر ديده است، سبب گريه عايشه شد و چون خواب را براى آن‏ حضرت نقل كردند، فرمود:

چنان نيست كه عايشه تعبير كرده است، بلكه ابوبكر به سلامت‏ باز مى‏ گردد و اسماء را مى‏ بيند و اسماء به پسرى حامله مى‏ شود كه نامش‏ را محمّد خواهد گذاشت و خداوند او را مايه خشم كافران و منافقان قرار مى ‏دهد.(1)

   اين جريان را در كتاب «الغارات» با اندكى تفاوت نقل كرده است.

   ابواسحاق گويد: هنگامى كه اسماء بنت عميس مادر محمّد از شهادت‏ فرزندش اطّلاع يافت و از آنچه بر سر او آورده بودند، آگاه شد، حزن خود را آشكار نكرد، و در دل همواره اندوه و غم داشت. او هنگامى كه به طرف ‏مسجد خود مى‏رفت، از سينه ‏هايش خون جارى شد.

   ابواسماعيل كثير النواء گويد: ابوبكر براى شركت در يكى از جنگ‏ها از مدينه بيرون شده بود، اسماء بنت عميس زوجه او در خواب ديد ابوبكر سر و صورتش را با حنا خضاب كرده و لباس‏هاى سفيدى در بر نموده است. او نزد عايشه آمد و جريان خواب خودش را براى او نقل كرد.

   عايشه گفت: اگر خوابت درست باشد، ابوبكر كشته شده است. خضاب‏ علامت خون مى ‏باشد و جامه‏ هايش نشان كفن است، عايشه در اين حال گريان‏ خدمت حضرت رسول ‏صلى الله عليه وآله وسلم آمد. رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم پرسيد: عايشه؛ چرا گريه ‏مى ‏كنى؟ آن‏ها جريان خواب اسماء را نقل كردند. رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم فرمودند:

تعبير عايشه درست نيست، ابوبكر به سلامتى مراجعت مى ‏كند و نزد اسماء مى ‏آيد. اسماء بعد از اين كودكى مى ‏آورد كه نامش را محمّد خواهند گذاشت، خداوند او را براى كافران و منافقان خشم و غضب قرار خواهد داد.

   و اين غلام همان محمّد بن ابى بكر است كه در آن روز به شهادت رسيد.(2)

   چنان‏كه رسول خدا صلى الله عليه وآله وسلم خبر داده بود، محمّد بن ابى بكر، از ياران باوفاى ‏اميرالمؤمنين على ‏عليه السلام در دوران خلافتش و خار چشم دشمنان آن حضرت بود و در جنگ جمل و صفين از ياران على عليه السلام بود و تا آخرين روز حياتش در خدمت امام ‏عليه السلام بود.

   عاقبت محمّد بن ابى بكر كه از طرف امام‏ عليه السلام حاكم مصر شده بود، به دست ‏معاوية بن حديج - كه از سوى معاوية بن ابى سفيان و عمرو بن عاص مأمور بود تا محمّد را دستگير كنند - كشته شد.

   معاوية بن حديج مردى شرور و بى رحم بود. وى پس از دستگير كردن‏ محمّد بن ابى بكر در مصر، ابتدا او را گردن زد و سپس جسدش را در بين لاشه‏ خر مرده ‏اى قرار داد و آتش زد و چون اين خبر به عايشه خواهر محمّد رسيد، برايش سخت بى ‏تابى مى‏ كرد و پس از آن در تعقيب هر نمازى قنوت مى‏ خواند و بر معاوية بن ابى سفيان، عمرو بن عاص و معاوية بن حديج نفرين مى ‏كرد.

   و چون خبر كشته شدن محمّد بن ابى بكر به على ‏عليه السلام در كوفه رسيد، بسيار اندوهگين شد و چنين فرمود:

همانا مصر را تبهكاران و دوستداران جور و ستم و همانان كه مردم را ازراه خدا باز مى ‏داشتند و اسلام را به كژى مى ‏كشاندند، گشودند. آگاه باشيدكه محمّد بن ابى بكر به شهادت رسيد. رحمت خدا بر او باد. او را در پيشگاه خداوند به حساب مى ‏آوريم...

   مدائنى گويد: به على ‏عليه السلام گفته شد: اى اميرالمؤمنين؛ بر كشته‏ شدن محمّد بن ابى بكر سخت بى ‏تابى كردى؟ فرمود:

چه مانعى داشته است. او ربيب و دست‏ پرورده من و براى پسرانم ‏همچون برادر و من پدر او و او پسرم محسوب مى ‏شد.(3)

 

---

1) جلوه تاريخ در شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد: 228/3.

2) الغارات و شرح اعلام آن: 150.

3) اعجاز پيامبر اعظم‏ صلى الله عليه وآله وسلم در پيشگويى از حوادث آينده: 382.