يقين و آثار شگفت‏ انگيز آن

    چون يقين يكى از مسايل اساسى و داراى آثار بسيار مهمّى مى ‏باشد، بحث درباره آن را ادامه داده و در اين ارتباط مقدّمه كوتاهى را بيان مى ‏كنيم :

    بسيارى از كسانى كه در راه سير و سلوك و پيمودن راه معنويّت تلاش مى ‏كنند، در جستجوى آنند كه موانع راهِ خود را بشناسند و بدانند چه عواملى در آنان وجود دارد كه آنان را متوقّف ساخته و مانع از ترقّى و پيشرفت معنوى ايشان مى‏ شود، بلكه گاهى حالت تنزّل و عقب‏گرد روحى پيش مى ‏آورد.

    آن عوامل كه سبب توقّف و تنزّل مى‏ شوند چه چيزهايى هستند؟ و چگونه مى‏ توان آن‏ها را شناسايى نمود؟ و از همه مهمّ‏تر چگونه مى‏توان آن‏ها را برطرف نموده و نابود ساخت؟!

    اينها سئوالات مهمّى است كه براى بسيارى از كسانى كه در جستجوى امور معنوى مى ‏باشند پيش مى ‏آيد و نمى‏ دانند چگونه بايد مشكل خود را حل كنند؟ و چگونه به پاسخ سئوالات خود دست يابند؟

    به دنبال اين سئوالات، سئوال اساسى ‏تر ديگرى به وجود مى ‏آيد - كه با به دست آوردن پاسخ آن، مشكلات قبلى آسان مى ‏شود - و آن اين است كه آيا براى سير و سلوك و گام نهادن در عالم معنى و پيمودن راه معنويّت، شناخت موانع لازم است؟

    آيا حتماً بايد عواملى را كه مانع پيشرفت انسان و سبب ركود و توقّف و گاه تنزّل انسان مى ‏باشند، شناسايى نموده، سپس براى برطرف ساختن آن‏ها تلاش نمود؟ يا راهى وجود دارد كه با پيمودن آن، همه موانع خود بخود ريشه‏ كن مى ‏شود گرچه آن‏ها را شناسايى نكرده باشد؟ آيا پادزهرى وجود دارد كه اثر همه زهرها را - از هر نوعى كه باشند - نابود سازد؟

    اگر چنين چيزى وجود داشته باشد كه چاره همه دردها بوده و اثر هر گونه زهر را از بين ببرد حتماً بايد در راه تحصيل و بدست آوردن آن تلاش نمود و بعد از آن نيازى به شناختن نوع زهرى كه انسان را گرفتار ساخته، نمى ‏باشد.

    بعضى از بزرگان معتقدند راه‏هايى وجود دارد كه با شناختن آن‏ها مى ‏توان راه صد ساله را يك شبه پيمود ؛ و عواملى وجود دارد كه با آن مى‏توان موانع را از سر راه برداشت - گرچه آن‏ها را شناسايى نكرده باشد - و به سرمنزل مقصود رسيد.

    مرحوم محدّث نورى، «يقين» را يكى از آن عوامل مى ‏داند و معتقد است تأثير يقين آن چنان زياد است كه مى ‏تواند بدون شناخته‏ شدن جزئيّات موانع، آثار آن‏ها را ريشه‏ كن نموده و وسيله پيشرفت را در انسان ايجاد كند.

    ايشان مى ‏فرمايد : كسى كه مى‏ خواهد قلب خود را از صفات زشت پاك نمايد و به خصلت‏هاى پسنديده زينت بخشد، بدون آن كه خود را در شناخت جزئيّات بيمارى ‏هاى قلبى و علاج آن و شناخت اضداد و نتايج آن به زحمت افكند، بايد براى تحصيل نور يقين اقدام نمايد.

    يقينى كه وقتى در قلب جاى گيرد به طور خودكار آن را از همه آلودگى ‏ها و پليدى ‏ها پاك نمايد و نور همه صفات پسنديده را به آن بتاباند. بدون يقين، برطرف ساختن مرض قلبى سودى ندارد و تحصيل خصلت پسنديده ممكن نيست. به همين جهت است كه مى ‏بينيم در اخبار فراوان همه خصلت‏هاى پسنديده را از ثمرات يقين قرار داده ‏اند.(95)

    مرحوم محدّث نورى بعد از اين كلامش فرموده است : دست كشيدن به خار مغيلان آسان‏تر از رسيدن به يقين است ؛ ولى كسى كه داراى آن شود آن چنان قلبش نورانى مى ‏شود كه موانع را از بين مى ‏برد و يا حداقلّ آن را بى ‏اثر مى ‏سازد.

    ما در اينجا به اين مقدار اكتفا مى ‏كنيم ؛ كسانى كه خواهان مطالب بيشترى درباره يقين و راه‏هاى به دست آوردن آن مى ‏باشند به كتاب «اسرار موفقيّت ج 1» بخش «يقين» مراجعه نمايند.

---

95) دار السلام : 150/3.