امامان معصوم عليهم السلام و بيان اسرار الهى

 امامان ما عليهم الصلاة والسلام در فضاى سياسى خاصّى قرارداشتند كه حكومت ملعون و غاصب «حبترى«(1) آن را تأسيس كرده ‏بود تا حكومت عدل علوى ، پا نگيرد .

   لذا به دليل وجود طاغوت‏هاى اُموى و عبّاسى ، فرصتى‏ براى بيان اسرار الهى توسّط امامان عليهم السلام نبود . از اين رو حضرت على بن ابى طالب عليه السلام - اوّلين شخصى كه حقّش غصب شد ،فرمان‏رواى فرمان‏روايان راستين - فرمودند :

كانَ لرسولِ اللَّه صلى الله عليه وآله وسلم سِرٌّ لايَعْلمُه إلّا قَليلٌ ... وَلَوْلا طُغاةُهذِه الاُمَّة لَبَثَثْتُ هذا السِّرّ.(2)

براى پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه وآله وسلم سرّى بود كه جز اندكى، آن رانمى‏دانستند ... و اگر طاغوت‏هاى اين امّت نبودند اين سرّ را فاش و منتشر مى كردم.

   بدين ترتيب درمى‏يابيم كه اين اسرار را براى مردم بيان‏نكردند و جز براى تعداد كمى از بزرگان و برترين اوليائشان فاش‏نساختند ، و از آنجايى كه مردم توان پذيرش و نگه‏دارى اسرار وحقايق معنوى را نداشتند ، براى ايشان فاش كردن اسرار و حقايق ‏ممكن نبود ؛ زيرا مردم در دولت حبترى قرار داشتند كه آن هم تا ظهور حكومت الهى حضرت قائم ارواحنا فداه ادامه مى‏ يابد .

   امام صادق عليه السلام در تفسير آيه «وَاللَّيْلِ إِذا يَسْرِ«(3) مى ‏فرمايد :

هي دولة حبتر، فهي تسري إلى قيام القائم‏ عليه السلام.(4)

مراد از «شب»، دولت حبتر است كه تا قيام قائم (صلوات اللَّه عليه) ادامه مى ‏يابد.

   به اين جهت ، امامان عليهم السلام بسيارى از آن حقايق را تحت عنوان ‏دعا و مناجات بيان فرموده اند كه بايد آن حقايق معنوى را در ميان‏ دعاها جستجو كنيد . البتّه اهل بيت عليهم السلام كه اسرار و حقايق را در دعاها و زيارت‏ها به دليل جوّ سياسى در آن عصر گنجاندند ، منحصر به بيان آن‏ها نكردند ؛ بلكه مسايل مهمّ اعتقادى و معارف‏ عاليه ‏اى را در دعاها و مناجات‏ها و زيارت‏ها بيان نموده اند و اين ‏حقيقت با مراجعه به آن‏ها ، آشكار مى‏گردد . اهل بيت عليهم السلام به بيان‏ بسيارى از مسايلى كه تأثير اساسى در حيات بشر دارد نيزپرداخته‏اند و به جامعه بشرى بهترين درس‏هاى زندگى را داده اند.

   در »صحيفه كامله سجّاديّه« كه امام عصر ارواحنا فداه درستى آن راتأييد كرده اند، دقّت كنيد تا مشاهده نماييد كه امام زين العابدين عليه السلام‏ چه حقايق بزرگى را در الفاظ كوتاه به عنوان دعا و مناجات ، بيان ‏فرموده است . همچنين در دعاهاى ديگر از آن حضرت و امامان ‏ديگر عليهم السلام اين حقيقت ، ظاهر و آشكار است .

   اكنون به يك درس از درسهاى زندگى كه در ادعيه به ما آموخته ‏اند ، اشاره مى ‏كنيم :

   در مناجات انجيليّه امام سجّاد عليه السلام از خداوند مى‏ خواهيم :

أسألك من الهمم أعلاها.(5)

پروردگارا؛ از همّت‏ها، برترين آن را از تو درخواست‏ مى ‏كنم.

   اين سخن ، هشدارى از امام سجّاد عليه السلام است براى هر كسى  كه‏ دعا مى‏ كند و خدا را مى ‏خواند .

   يعنى دعاكننده، هر كس كه مى‏خواهد باشد - گرچه خود را جدّاً حقير و پست مى‏ شمارد - بايستى از خداوند بخواهد كه به او برترين ‏همّت‏ها را عنايت كند تا در سايه آن، تحوّلى در زندگى خود، ايجاد نمايد تا وجود او در جامعه، داراى تأثير اساسى و مهمّى باشد و اين‏حقيقتى است كه با تابش نور امام‏عليه السلام در قلب انسان تحقّق پيدا مى‏كند.

   آنچه از اهل بيت عليهم السلام از دعاها به ما رسيده است طور سيناى‏ولايت هستند . هر كس مى خواهد به وادى ايمن برود ، و بر فرازطور سيناى هدايت بالا رود ، بايد كفش‏هايش را بيرون آورده ، لباس‏هايش را پاك نمايد و آداب دعا و مناجات را بياموزد تا آثارعنايت و اجابت را مشاهده نمايد .

   آنچه بيان شد ، از قرآن و روايات به دست ما رسيده است .آن‏ها را بپذيريد و فرصت را غنيمت دانسته و از رحمت الهى‏نا اُميد نباشيد ، كه «إِنَّهُ لايَيْأَسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ إِلَّا الْقَوْمُ الْكافِرُونَ»(6) ؛ «همانا جز قوم كافر از رحمت خدا نا اُميد نمى ‏شود».

   و بر اين امر يقين داشته باشيد تا آن نور را ببينيد و آن سرّ را بشناسيد ؛ چرا كه ائمّه طاهرين‏ عليهم السلام مردم را با دعاها و مناجات ‏خود، به آن اسرار و حقايق هدايت و راهنمايى مى ‏كنند .

 

---

1) حبتر، كنايه از اسم اوّلين غاصب خلافت ائمّه ‏عليهم السلام است، رجوع كنيد به بحار الأنوار: 336/35.

2) بحار الأنوار: 306/95.

3) سوره فجر، آيه 4.  

4) بحار الأنوار: 78/24.  

5) بحار الأنوار: 155/94.

6) سوره يوسف، آيه 87.