جهان سرشار از يكرنگى و اتّحاد

    مرحوم علّامۀ مجلسى در «بحار الأنوار» روايتى نقل كرده است كه به حضرت باقر العلوم عليه السلام گفته شد :

 إنّ أصحابنا بالكوفة جماعة كثيرة فلو أمرتهم لأطاعوك واتّبعوك.

 فقال : يجي‏ء أحدهم إلى كيس أخيه فيأخذ منه حاجته ؟! فقال : لا.

 قال : فهم بدمائهم أبخل .

 ثمّ قال : إنّ النّاس في هدنة نناكحهم ونوارثهم ونقيم عليهم الحدود ونؤدّي أماناتهم حتّى إذا قام القائم جاءت المزاملة ويأتي الرجل إلى كيس أخيه فيأخذ حاجته لايمنعه .(105)

 اصحاب و ياران ما در كوفه بسيارند ، اگر آنان را امر كنيد از شما اطاعت مى‏ نمايند و به پيروى شما بر مى‏ خيزند .

 امام باقر عليه السلام فرمودند : آيا كسى از آن‏ها از جيب برادر خود به قدر نيازش برمى‏ دارد ؟

گفتم : نه .

 حضرت فرمودند : (آنان كه نسبت به مال خود بخيل هستند) به خون خود بخيل ‏تر مى ‏باشند .

 آن گاه امام باقر عليه السلام فرمودند : اكنون مردم در آشتى مى‏ باشند ؛ با آن‏ها نكاح مى‏ كنيم و از هم ارث مى‏ بريم و بر آنان حدّ جارى مى‏ سازيم و امانات آنان را به آن‏ها مى ‏دهيم تا زمانى كه قائم قيام نمايد (در آن وقت) رفاقت صادقانه ميان مردم ايجاد مى ‏شود و مرد به سوى جيب برادر خود مى‏ رود و به اندازه ‏اى كه لازم دارد برمى دارد و صاحب پول او را از اين كار باز نمى‏ دارد .

    تكميل عقل‏ها آنچنان صفا و صميميّت در جامعه ايجاد مى‏ كند كه همگان بر اثر برخوردار بودن از آن به دوستى ، يگانگى و اتّحاد دست مى ‏يابند. زندگى اجتماعى در آن عصر آنچنان آكنده از مهر و محبّت است كه همه، ثروت خود را از آن ديگران و اموال آنان را همچون ثروت خود مى ‏دانند و از آن استفاده مى ‏كنند. و اين بر اثر حاكم بودن حكومت الهى و عادلانۀ امام عصر ارواحنا فداه در جهان مى ‏باشد كه قدرت استفاده از همۀ قدرت‏هاى مغزى را به جهان بشريّت عنايت مى‏ كند . و انسان‏ها به خاطر بهره‏مند شدن از عقلِ تكامل ‏يافته ، به جهانى از صفا و صميميّت، يگانگى و محبّت راه مى‏ يابند .

    اينك به روايتى كه مى‏ آوريم توجّه كنيد : امام باقر عليه السلام به سعيد بن حسن فرمودند :

 أيجي‏ء أحدكم إلى أخيه فيدخل يده في كيسه ، فيأخذ حاجته فلايدفعه؟ فقلت : ما أعرف ذلك فينا .

 فقال ابوجعفر عليه السلام : فلا شي‏ء إذاً .

 قلت : فالهلاك إذاً، فقال : إنّ القوم لم يعطوا أحلامهم بعد .(106)

 آيا يكى از شما در جيب برادر دينى خود دست مى‏ كند و به قدر نياز خويش بردارد و صاحب پول او را منع نكند؟

 در پاسخ گفتم : من چنين چيزى در ميان خودمان نديده ‏ام.

 امام عليه السلام فرمودند : بنابراين چيزى وجود ندارد .

 گفتم : پس هلاكت گريبانگير ما خواهد شد؟

 امام عليه السلام اين احتمال را نفى نمودند و فرمودند : هنوز به مردم خردهاى آنان عطا نشده است .

    بر اساس اين روايت ، تا زمانى كه جامعه از اين گونه خصلت‏هاى عالى انسانى برخوردار نباشد ، از عقلِ تكامل ‏يافته بهره‏ مند نيست و به فرمايش حضرت باقر العلوم عليه السلام هنوز عقل‏هاى آن‏ها به آنان داده نشده است.

    گويى كه استفاده از تمامى نيروهاى عقلى براى جامعه ميسّر نيست و همچون دفينه‏ هاى طلا  كه آن‏ها را در ميان خاك‏ها پنهان مى‏ كنند ، مردم قدرت‏هاى مغزى خويش را با خود به خاك مى ‏برند .

    ولى آن زمان  كه عقل انسان‏ها تكامل يابد ، نه تنها بخل بلكه همۀ صفات رذيله از وجود آنان ريشه‏ كن مى‏ شود و طبيعت‏هاى زشت و ناپسند نابود مى ‏گردند و همگان از ويژگى‏ هاى عالى انسانى برخوردار مى‏ شوند . اين ، لازمۀ عقلِ تكامل يافته است .

---

105) بحار الأنوار : 372/52 .

106) اصول كافى : 173/1 ، بحار الأنوار : 254/74 .