امام عصر ارواحنا فداه و تكامل عقل‏ها

    آيا چه كسى مى‏ تواند در ساختار وجود انسان‏ها تحوّل ايجاد كند ؟ آيا چه قدرتى توانايى دارد كه نيروهاى عظيم نهفته در مغز انسان‏ها را بكار انداخته و به حركت درآورد تا همه به راحتى بتوانند داراى فضيلت‏هاى اخلاقى و عامل به دستورات الهى گردند؟

    آيا كسى جز يگانه مصلح جهان مى‏ تواند در وجود همۀ انسان‏ها قدرت و انرژى بدمد و با يك جهش اجتماعى ، همگان را با افكار و انديشه‏ هاى بزرگ و قدرتهاى عظيمِ ناشناخته و نهفته در وجود انسان‏ها آشنا سازد؟!

    در روايتى در اين باره ، شكافندۀ همۀ علوم و دانشها حضرت باقرالعلوم عليه السلام از راز تكامل جهان پرده برداشته و آن را بر اثر دستان پرتوان حضرت بقيّة اللَّه الأعظم ارواحنا فداه مى ‏دانند . آن حضرت مى ‏فرمايند :

 إذا قام قائمنا وضع يده على رؤوس العباد ، فجمع به عقولهم ، وأكمل به أخلاقهم .(103)

 هر گاه قائم ما قيام نمايد ، دست خود را بر سر بندگان خدا مى‏ گذارد و به اين وسيله خردهاى آنان را جمع و متمركز مى‏ سازد و اخلاق آنان را تكميل مى ‏نمايد .

    در اين روايت نكته‏ هاى ناب، مهمّ و سربسته ‏اى وجود دارد  كه بديهى است با بطون هفتادگانه‏ اى كه هر يك از كلمات خاندان وحى عليهم السلام دارند ، كسى نمى‏ تواند به بيان همۀ رمزهاى گفتار آن بزرگواران بپردازد .

    زيد زرّاد گفتارى را از امام صادق عليه السلام روايت نموده است  كه در آن نيز به نكته‏ هاى مهمّى از معارف خاندان وحى عليهم السلام اشاره شده است :

 قلت لأبي عبداللَّه عليه السلام : نخشى أن لانكون مؤمنين .

 قال : ولم ذاك ؟

فقلت : وذلك أنّا لانجد فينا من يكون أخوه عنده آثر من درهمه وديناره ، ونجد الدينار والدرهم آثر عندنا من أخ قد جمع بيننا وبينه موالاة أميرالمؤمنين عليه السلام .

 قال : كلاّ إنّكم مؤمنون ،ولكن لاتكملون إيمانكم حتّى يخرج قائمنا ، فعندها يجمع اللَّه أحلامكم ، فتكونون مؤمنين كاملين ولو لم يكن في الأرض مؤمنون كاملون ، إذاً لرفعنا اللَّه إليه وأنكرتم الأرض وأنكرتم السّماء ...(104)

 به امام صادق عليه السلام گفتم : مى‏ ترسيم كه ما مؤمن نباشيم .

 فرمودند : براى چه ؟

 گفتم : براى اين كه ما در ميان خود كسى را نمى‏ يابيم كه برادرش نزد او برگزيده ‏تر از درهم و دينارش باشد و درهم و دينار (پول) را نزدمان برگزيده ‏تر مى ‏يابيم از برادرى كه دوستى اميرالمؤمنين عليه السلام بين ما و او را جمع كرده است .

 حضرت فرمودند : هرگز ! شماها حتماً مؤمن هستيد ولى شما ايمانتان را كامل نمى‏ كنيد تا قائم ما خروج نمايد ، پس در آن هنگام خداوند عقل‏هاى شما را جمع مى‏ كند ، پس مؤمنين كامل مى‏ شويد و اگر در زمين افراد مؤمنِ كامل نبودند ، خداوند ما را از ميان شما مى‏ برد و شما زمين و آسمان را منكر مى ‏شديد ...

    از اين روايت نكته‏ هاى زيادى استفاده مى‏ شود كه برخى از آن‏ها را بيان مى‏ كنيم :

    1 -  تا حضرت بقيّة اللَّه الأعظم ارواحنا فداه قيام نفرمايند ، مردم نوعاً داراى ايمانِ كامل نيستند .

    2 -  براى پول و ثروت ، بيشتر از برادران دينى خود ارزش قائل مى‏ باشند .

    3 -  در زمان حكومت امام عصر ارواحنا فداه عقلها متمركز و كامل مى‏ شود.

    4 -  در نتیجۀ كامل شدن عقلِ مردم ، ايمان آن‏ها نيز كامل مى ‏شود .

    5 -  قبل از ظهور افرادى هر چند بسيار اندك وجود دارند كه داراى ايمان كامل مى‏ باشند .

    6 -  وجود آنان در زمين باعث بودن اهل بيت عليهم السلام در زمين مى‏ باشد .

    7 -  اگر اهل بيت عليهم السلام در زمين نباشند ، مردم داراى همين مقدار از ايمان نيز نخواهند بود .

    8 -  نكتۀ ديگرى نيز از روايت استفاده مى ‏شود كه در عصر درخشان ظهور بر اثر تكامل يافتن عقل‏ها ، آن چنان صفا و صميميّت و يكرنگى در ميان مردمان ايجاد مى ‏شود كه ايمان را بر مال و ثروت مقدّم مى‏ دارند و آن گونه باهم رفتار مى ‏كنند كه گويا در مال و ثروت با يكديگر شريك هستند .

---

103) بحار الأنوار : 336/52 .

104) بحار الأنوار : 350/67 .